Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (“BDDK”) tarafından hazırlanan Risk Ölçüm Modelleri ile Piyasa Riskinin Hesaplanmasına ve Risk Ölçüm Modellerinin Değerlendirilmesine İlişkin Tebliğ (“Tebliğ”) 23 Ekim 2015 tarihli ve 29511 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır. Tebliğ ile önceki mevzuatta yer alan düzenlemeye göre Basel Standartlarına daha uyumlu bir düzenleme getirilmiştir.

Basel Bankacılık Denetim Komitesi (“Basel Komitesi”) dünya çapında bankacık sektörüne ilişkin denetim ve düzenlemelerin kapsamını belirlemektedir. Tebliğ, Türk mevzuatının Basel Bankacılık Denetim Komitesi tarafından 2012 yılında oluşturulmuş olan Düzenleme Tutarlılığı Değerlendirme Programı (RCAP – Regulatory Consistency Assessment Programme)’na ve özellikle Üçüncü Basel Uzlaşısı (Basel III)’na göre standardizasyonunu için hükümler getirmiştir. Basel III, riskli kredilerin sebep olduğu likidite sıkıntısını gidermek için getirilmiştir. Türkiye’nin de arasında bulunduğu üye ülkelerin, 31 Mart 2019 tarihine kadar ulusal mevzuatlarını Basel III hükümleriyle uyumlu hale getirmeleri beklenmektedir.

Tebliğ, bankaların piyasa riskini hesaplarken kullanacakları risk ölçüm modellerine ilişkin standartlara, bu modellerin değerlendirilmesine ve bu modellerle piyasa riskinin hesaplanmasına ilişkin usul ve esasları düzenlemektedir.

Tebliğ uyarınca, bankaların, piyasa riskine esas tutar kapsamında genel piyasa riski, spesifik risk, kur riski ve emtia riskine ilişkin sermaye yükümlülüklerinden herhangi birini, bir kaçını veya tümünü standart metot yerine risk ölçüm modeli kullanarak hesaplayabilmeleri için BDDK’dan izin almaları zorunludur. İzinler, tüm riskleri kapsayan şekilde bir model izni olarak veya belirli risk türleri için modelin ve modelce kapsanmayan risk türleri için standart metodun kullanılmasını öngören kısmi kullanım izni olarak verilmektedir.

Tebliğ’in ikinci bölümünde, piyasa riski ölçüm modeli kullanımına ilişkin hükümler bulunmaktadır. Bu kapsamda, bankaların piyasa riskinin spesifik riskleri dışında kalan unsurları bakımından piyasa riski ölçüm modeli kullanım izni alabilmesi için gereken asgari kriterler belirlenmiştir.

Tebliğ’in üçüncü bölümü ise, spesifik riskin riske maruz değer ölçümlerine dahil edilmesine ve içsel validasyon standartlarına ilişkindir. Bu başlık altında, konuya ilişkin esaslar, ilave risk ve kapsamlı risk sermaye yükümlülükleri ile model içsel validasyon standartlarına ilişkin düzenlemeler bulunmaktadır.

31 Mart 2016 tarihinde yürürlüğe girecek olan Tebliğ ile 28 Haziran 2012 tarihli ve 28337 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmış olan aynı başlıklı tebliğ yürürlükten kaldırılmaktadır.

Tebliğ metninin tamamına bu linkten ulaşabilirsiniz.