17 Temmuz 1963 tarih ve 278 sayılı Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu Kurulması Hakkında Kanun hükümlerine dayanılarak hazırlanmış olan Fikri Mülkiyet Haklarının Yönetimine ve Teknoloji Transferine İlişkin Yönetmelik (“Yönetmelik”), 1 Eylül 2016 tarih ve 29818 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Söz konusu Yönetmelik, Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu’nun (“TÜBİTAK”) sahibi veya ortağı olduğu fikri mülkiyet haklarının yönetiminde ve bu hakların transferinde uygulanacak usul ve esasları düzenlemektedir.
TÜBİTAK tarafından hazırlanan Yönetmelik genel olarak, TÜBİTAK çalışanlarının geliştirmiş olduğu veya destek programı kapsamında geliştirilen fikri mülkiyet haklarının koruma altına alınmasına ve bu ürünlerden elde edilen gelirden fikri ürünü geliştiren kişilere yapılacak ödeme miktarlarının belirlenmesine ilişkin düzenlemeler içermektedir. Bunların yanı sıra, Yönetmelik’le teknoloji transferleri ve TÜBİTAK’ın teknoloji transfer amacıyla şirket kurması ya da ortak olması durumlarına ilişkin olarak da usul ve esaslar belirlenmiştir.
Yönetmelik’te düzenlenen usul ve esaslar uyarınca;
- TÜBİTAK çalışanlarının, işlerinin gereği veya TÜBİTAK’ın deneyim, çalışma ve imkânlarına dayanarak geliştirdikleri fikri ürünler, aksine bir düzenleme bulunmuyorsa TÜBİTAK’a aittir. Çalışanlar, en geç bir ay içerisinde geliştirdiği fikri ürünü bağlı olduğu birime bildirirler ve fikri ürünün tescil ile koruma altına alınması için başvuru yapılıncaya kadar ilgili fikri ürün ve sair fikri mülkiyet hakkını ifşa edemezler.
- Teknoloji transferi; devir, ortaklık sermayesi koyma, basit veya inhisarı lisans olmak üzere dört farklı şekilde yapılabilmektedir.
- Teknoloji Transfer Ofisi Başkanlığı, teknoloji transferlerinden elde edilecek gelirlerden fikri ürün geliştirme maliyetini mahsup ettikten sonra, dağıtılabilecek geliri belirler. Dağıtılabilir gelirin %30’una kadarı 16. Maddede yer alan prosedüre uygun olarak fikri ürün geliştiren kişilere dağıtılır, kalan kısmı ise Başkanlığa aktarılır.
- TÜBİTAK, sahibi veya ortağı olduğu fikri mülkiyet hakları kapsamındaki teknolojilerin ürüne dönüştürülmesi, seri üretim gibi faaliyetlerini bizzat yürütmek amacıyla şirket kurabilir, kurulu veya kurulacak şirketlere ortak olabilir. Bununla birlikte, TÜBİTAK’ın kurduğu veya ortağı olduğu şirketlere şirketin kuruluş amacına uygun teknoloji transferi gerçekleştirilebilir.
Yönetmelik’te yer alan Geçici Madde 1 uyarınca ise söz konusu Yönetmelik’in yürürlüğe girmesinden önce Bilim Kurulu kararı alınarak ticarileştirilme süreci başlayan fikri ürünler için ilgili ticarileştirme işlemleri, kararın alınmasını talep eden birim tarafından yürütülür. Yönetmelik’in yürürlüğe girmesinden önce Bilim Kurulu kararı alınarak ticarileştirme sözleşmesi imzalanmış fikri ürünleri için ise, ilgili sözleşme hükümlerinin uygulanmasına devam edilecektir.
Yönetmelik metninin tümüne bu linkten ulaşabilirsiniz.
