Türkiye 1 Ocak 2020 tarihi ve sonrasında başlayan yıllık hesap döneminden itibaren, Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu tarafından tekrar gözden geçirilen Finansal Raporlamaya İlişkin Kavramsal Çerçeve’yi (“Çerçeve”) uygulayacaktır. Çerçeve’de ölçüm, sunum ve açıklama, finansal tablolara alma ve tablo dışı bırakma konularında değişiklikler öngörülmüştür.Çerçeve ihtiyatlılık, yönetim organının sorumluluğu, ölçüm belirsizliği gibi konulara da açıklık getirilmiştir. Çerçeve’nin Ocak 2020 tarihinden önce uygulanması her bir kuruluşun kendi takdirine bırakılmıştır.
Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu (“Kurum”), Türkiye’nin uluslararası muhasebe standartlarına uygunluğunu temin eden Çerçeve’yi kabul kararını açıklamıştır.
Çerçeve’de aşağıdaki konular düzenlenmiştir:
- Genel amaçlı finansal raporlamanın amacı
- Faydalı finansal bilginin niteliksel özellikleri
- Finansal tablolar ve raporlayan işletme
- Finansal tabloların unsurları
- Finansal tablolara alma ve finansal tablo dışı bırakma
- Ölçüm
- Sunum ve açıklama
- Sermaye kavramları ve sermayenin korunması.
Ölçüm
Kavramsal Çerçevenin mevcut versiyonu, ölçüm konusunda çok az bilgi içermekteydi. Çerçeve ise, ölçüm esasını seçerken göz önünde bulundurulması gereken ihtiyaca uygunluk, gerçeğe uygun sunum ve maliyet kısıtlaması gibi faktörlerin de neler olduğunu ayrıca açıklamaktadır.
Buna göre, bir ölçüm esası seçerken hem finansal durum tablosunda hem de finansal performans tablosunun açıklamalarında bilginin niteliğini dikkate almak gerekir. Değerlendirilecek her bir faktörün önemi, bireysel vakıaların gerçeklerine ve koşullarına bağlıdır.
Finansal tablolara alma ve tablo dışı bırakma kriterleri
Mevcut Kavramsal Çerçeve uyarınca, bir işletme;
- Ekonomik faydaların işletmeye akması muhtemel ise
- Öge güvenilir bir şekilde belirlenebilecek bir maliyete sahip ise
- Öge güvenilir bir şekilde belirlenebilir bir değere sahip ise
o ögenin tablolara alınması yönündedir.
Çerçeve ise, faydalı bilginin niteliklerine, aşağıdaki kriterleri kullanarak açıkça atıfta bulunur.
- Tanınma kriterleri
- İhtiyaca uygunluk
- Gerçeğe uygun sunum.
Sunum ve açıklama
Çerçeve, sunum ve açıklama konusunda yeni bir bölüm içermektedir. Raporlama yapan işletmeler, varlıkları, yükümlülükleri, özkaynağı, gelir ve giderleriyle ilgili bilgileri, finansal tablolarında sunarak ve açıklayarak iletir. Finansal tablolardaki bilginin etkili bir biçimde iletilmesi, söz konusu bilgiyi daha ihtiyaca uygun hale getirir ve işletmenin varlıkları, yükümlülükleri, özkaynağı, gelir ve giderlerinin gerçeğe uygun sunumuna katkıda bulunur.
Çerçeve, bilginin finansal tablolarda nasıl sunulması ve açıklanması gerektiğini açıklayan kavramları içerir.
Finansal tablolar ve raporlayan işletme
Çerçeve’ye, finansal tablolar ve raporlayan işletme konusunda yeni bir bölüm eklenmiştir.
Bu kapsamda, raporlayan işletme, finansal tablolar hazırlamakla yükümlü olan ya da finansal tablolar hazırlamayı seçen bir işletmedir. Bir raporlayan işletme için uygun sınırın belirlenmesi o işletmenin, (a) Tüzel kişi olmaması ve (b) Aralarında ana işletme-bağlı ortaklık ilişkisi olan tüzel kişilerden oluşmaması halinde zor olabilir. Bu tür durumlarda, raporlayan işletmenin sınırının belirlenmesine, raporlayan işletmenin finansal tablolarının asli kullanıcılarının bilgi ihtiyaçları tarafından yön verilir. Söz konusu kullanıcılar, sunulması amaçlanan hususun gerçeğe ve ihtiyaca uygun olmasını arar. Raporlayan işletme varlık, yükümlülük, özkaynak, gelir ve giderlerin ihtiyari veya eksik bir şekilde bir araya getirilmesinden oluşmaz.
Çerçeve metninin tamamına bu linkten ulaşabilirsiniz.
