Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü (“WIPO”), dünya çapında gerçekleştirilen 2016 yılı fikri mülkiyet faaliyetlerine ilişkin ülkesel sıralamaları içeren 2017 Dünya Fikri Mülkiyet Göstergeleri Raporu’nu (“Rapor”) yayımlamıştır. Rapor kapsamında patent, marka, endüstriyel tasarım, bitki çeşitleri ve coğrafi işaretlere ilişkin istatistiklere yer verilmiştir. Türkiye patent ve tasarım başvurularında artış gösterirken marka ve bitki çeşitleri başvurularının sayısı düşmüştür.
WIPO verilerine göre, global ölçekte patent başvuruları 3 milyonu aşarak rekor seviyeye ulaşmıştır. Bu alanda en güçlü büyümeyi toplam 1.300.000 adet başvuru ile Çin göstermiştir. Raporda ayrıca diğer fikri mülkiyet haklarına yönelik taleplerin de artmış olduğu belirtilmiştir. 2016 yılı marka başvurularında %16,4 oranında yükselme söz konusu iken endüstriyel tasarımlarda bu oran %10,04 olarak tespit edilmiştir. Bitki çeşitlerinde ise %8,3’le son 15 yıldaki en büyük artış yaşanmıştır. Bu sene ilk defa coğrafi işaretlere ilişkin göstergelere de yer verilmiştir.
Raporda yer alan Türkiye’ye ilişkin belli başlı diğer sonuçlar da aşağıdaki gibidir:
- Türkiye global ölçekte patent başvurularında 23. sıradayken marka başvurularında 10., endüstriyel tasarım başvurularında ise 6. sırada yer almıştır.
- Türkiye, düşük ve orta gelirli ülkeler kategorisinde %17,2’lik patent başvuru oranı ile hızlı gelişen ülkeler arasında sayılmıştır.
- 2016 yılında ülke içi ve ülke dışından yapılan Türkiye menşeli başvuruların toplamı 8.364 olarak bildirilmiş, bu rakamın 1.764’ünün patent belgesi aldığı kaydedilmiştir.
- Faydalı modeller yönünden Türkiye menşeli 2016 yılı toplam başvurusu sayısı 3.517 olup bu başvurulardan 2.441’i tescil edilmiştir.
- Türkiye menşeli patent başvuruların büyük oranda ilaç sektörüne yönelik olduğu belirlenmiştir.
- Rapora göre Türkiye menşeli marka başvurularında %0,44 oran ile azalma görülmüştür. En çok marka başvurusu gerçekleştirilen sınıfların başında ticari hizmetler gelirken bu sınıfı tarım ile araştırma ve teknoloji sınıfları takip etmektedir.
- Türkiye’de 55 ortak marka ve 48 garanti markası başvurusu yapıldığı belirtilmiştir
- Rapor kapsamında Türkiye menşeli 277.870 adet marka başvurusundan 257.054 adedinin tescile bağlandığı tespit edilmiştir.
- Raporda Türkiye menşeli endüstriyel tasarım başvurularının %13,4 oranında arttığı tespit edilmiştir. Rapora göre Türkiye’den gerçekleştirilen tasarım başvuruları en çok mobilya ve ev eşyası tasarımları olmuştur. Verilere göre 2016 yılında gerçekleştirilen Türkiye menşeli endüstriyel tasarım başvuru sayısı 59.209’dur.
- 2016 yılında dünyada 16.510 adet bitki çeşidi başvurusu gerçekleştirilmiştir. Türkiye menşeli başvuruların sayısı %6,5 oranında gerileyerek 193 olmuştur.
- Türkiye menşeli tescilli coğrafi işaretlerin sayısı ise 201 olarak belirlenmiştir.
Rapor metninin tümüne İngilizce olarak şu linkten ulaşabilirsiniz.
