İcra ve İflas Kanunu Uyarınca Borçluya Satış Yetkisi Verilmesine Dair Yönetmelik (“Yönetmelik”) 28 Mayıs 2022 tarihli ve 31849 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
7343 sayılı İcra ve İflas Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’un 12. maddesi ile 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu’na (“İİK”) eklenen 111/a maddesiyle borcu nedeniyle malına haciz konulan borçluya malını kendisinin satmasına imkan tanıyan bir düzenleme getirilmişti. İlgili Yönetmelik ile de uygulamanın ayrıntıları düzenlenmiştir. Yönetmelik kapsamında borçluya satış yetkisi verilmesi uygulamasına ilişkin düzenlenen usul ve esaslar aşağıdaki gibidir:
- Borçlu, haczedilen malın kıymetinin takdirine ilişkin bilirkişi tarafından tanzim edilen raporun tebliğinden itibaren 7 gün içinde icra dairesine başvurarak malın satışı için kendisine yetki verilmesini talep edebilir.
- İcra müdürü, kıymet takdirinin kesinleşmesinden sonra cebri satış işlemlerini durdurarak haczedilen malın rızaen satışı için bir yetki belgesi düzenleyip tebliğ eder ve borçluya 15 günlük süre verilir. Bu süre, yetki belgesinin borçluya tebliğinden itibaren başlar. Kıymet takdirinin yapılmadığı durumlarda borçlu da kıymet takdiri yapılmasını isteyebilir.
- Borçluya satış için verilen sürenin başlangıcından icra mahkemesinin satışla ilgili kararına kadar geçen sürede alacaklı bakımından satış isteme süresi işlemeyecektir. İcra müdürlüğü de mahkeme kararına kadar hacizli malla ilgili herhangi bir satış işlemi yapamayacaktır. Borçlunun malına haciz koyduran alacaklının da borçlunun malını kendisi satması konusunda herhangi bir itiraz hakkı bulunmamaktadır.
- Borçlunun kendisi tarafından yapılacak satışta, belirlenen rızai satış bedeli, haczedilen malın kesinleşen muhammen kıymetinin %90’nına karşılık gelen miktar ile o malla güvence altına alınan ve satış isteyenin alacağına rüçhanı olan alacakların toplamından hangisi fazla ise bu miktarı ve ayrıca bu miktara ilave olarak bu aşamaya kadar haczedilen mal için yapılan takip masrafları toplamından az olamayacaktır.
- Borçlunun, anlaştığı alıcının adı ve soyadını, Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasını; tüzel kişinin ise unvanını, vergi kimlik numarasını, ticaret sicil numarasını, MERSİS numarasını, anlaştıkları bedeli ve malın ayırt edici özelliklerini, verilen 15 günlük süre içinde icra dairesine bildirmesi zorunludur.
- Alıcının, belirlenen asgari rızai satış bedelinden az olmamak kaydıyla, borçluyla anlaştıkları bedeli borçluya verilen 15 günlük süre içinde icra dairesinin banka hesabına ödemesi zorunludur.
- Bunun üzerine, icra müdürü, gerekli bilgi ve belgeleri temin ettikten sonra rızai satışın şartlarının sağlandığını tespit ederse satışın onayı ile malın devir ve teslim işlemlerinin yapılmasına karar verilmesi için dosyayı derhal icra hukuk mahkemesine gönderir.
- Mahkeme, en geç 10 gün içinde dosya üzerinden yapacağı inceleme sonucunda talebin kabulüne veya reddine kesin olarak karar verir. Mahkeme tarafından verilen karar UYAP sistemi üzerinden ilgili icra dairesine bildirilir.
- Mahkeme tarafından rızaen satış talebinin kabulüne karar verilirse malın mülkiyeti alıcıya geçer. İcra dairesi tarafından tüm hacizler kaldırılarak malın devir ve teslim işlemleri gerçekleştirilir.
- Rızaen satışa konu malın sicile kayıtlı olması halinde icra müdürü, tescil işleminin yapılması amacıyla tescil belgesini ilgili kurum veya kuruluşa mahkeme kararını ekleyerek gönderir. Devir ve teslim masrafları alıcıya aittir. Rızaen satış konusu mal alıcıya teslim edilmedikçe veya teslime hazır hâle getirilmedikçe alıcının dosyaya yatırmış olduğu bedel icra dosyası alacaklılarına ödenmez.
- Mahkemece satış talebinin reddine karar verilmesi halinde ise bu kararın icra dairesine gönderilmesinden itibaren 3 iş günü içinde satış bedeli alıcının bildirdiği banka hesabına iade edilir. Ayrıca, icra müdürü işlenen şerhin terkini için gerekli işlemleri yapar.
Özetle; Yönetmelik kapsamında borçluya hacizli malını satma konusunda yetki verilmesi halinde borçlu satılan malın bedelini doğrudan alacaklıdan kendisi alamaz. Alacaklının parayı icra dairesinin hesabına yatırması gerekir.
Borçluya hacizli malını satması konusunda yetki verilmiş olsa bile haczin kendisi tarafından kaldırılması mümkün değildir. Borçlunun malın satışını gerçekleştirmesi ve alıcının satış bedelini icra müdürlüğünün banka hesabına yatırması halinde de malın üzerindeki haciz kalkmaz. Satış işlemleri tamamlandıktan sonra icra müdürlüğünün başvurusu üzerine icra mahkemesinin satışın onayı ile malın devir ve teslim işlemlerinin yapılmasına karar vermesi hâlinde malın üzerindeki haciz icra müdürlüğü tarafından kaldırılır.
Yönetmelik ile ilgili detaylara bu bağlantı aracılığıyla ulaşabilirsiniz.
