Anayasa Mahkemesi (“AYM”), kamulaştırma bedelinin tespiti ve tescili davalarında dava tarihi ile ödeme tarihi arasındaki sürede enflasyon nedeniyle oluşan değer kaybının dikkate alınmamasının, Anayasa’nın 35. maddesinde düzenlenen mülkiyet hakkını ihlal ettiği iddiasını 16 Eylül 2015 tarihli 2013/4523 Başvuru Numaralı kararı ile kabul etmiş ve başvurucuya söz konusu zaman dilimindeki değer kaybına denk olarak tazminat ödenmesine karar vermiştir.
Olayda, Belediye, başvurucuya ait taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve tescili için 28 Nisan 2009 tarihinde dava açmıştır. Başvurucu, mahkeme tarafından belirlenen birim fiyatlara itiraz etmiştir. Mahkeme, bu itirazları dikkate almayarak 18 Ocak 2012 tarihinde, bedelin hesaplanmasından yaklaşık 33 ay sonra, kararın kesinleşmesi beklenmeden bedelin başvurucuya ödenmesine ve tapu kaydının idare lehine tapudan terkinine karar vermiştir.
Bunun üzerine başvurucu, mülkiyet hakkının ihlal edildiği gerekçesiyle AYM’ye başvurmuştur.
Başvurucu, taşınmazına komşu parsele aynı nitelikteki başka bir davada daha yüksek değer biçildiğini ve dolayısıyla ilk derece mahkemesinin hakkaniyetsiz davrandığını iddia etmiştir. AYM, kamulaştırma bedeli hesaplamasının ilk derece mahkemelerinin görev ve yetkisi dâhilinde olması ve incelenen mahkeme kararından açık bir keyfilik, hakkaniyetsizlik görülmemesi dolayısıyla ilk talebin kabul edilemez olduğuna karar vermiştir.
Başvurucu, ayrıca taşınmazına dava tarihi olan 28 Nisan 2009’a göre değer biçildiği ancak ödemenin kendisine 18 Ocak 2012’de yapıldığı ve faiz ödemesi yapılmaması nedeniyle zarara uğramış olduğunu iddia etmiştir.
AYM, başvurucunun kamulaştırma bedeli ile birlikte faiz ödenmemesi nedeniyle mülkiyet hakkının ihlâl edildiğine ilişkin şikâyetini ise mülkiyet hakkını düzenleyen ve onun ancak kamu yararı amacıyla, kanunla sınırlanabileceğini belirten Anayasa’nın 35. maddesi ile mülkiyet hakkının bir istisnası olarak kamulaştırmayı düzenleyen ve ödenmemiş kamulaştırma bedellerinde faiz uygulanmasını öngören 46. maddesi çerçevesinde kabul edilebilir bulmuştur.
AYM, dava tarihine göre belirlenen kamulaştırma bedelinin, taşınmazın gerçek karşılığı olmasının yanı sıra, ödenen bedelin tespitiyle ödenmesi arasında geçen dönemde gerçekleşen enflasyona oranla hissedilebilir ölçüde değer kaybetmemiş olması gerektiğine işaret etmiştir. Dolayısıyla, aradaki değer kaybına ilişkin fark için tazminata hükmetmiştir.
AYM kararı 29546 sayılı ve 28 Kasım 2015 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. Bu linke tıklayarak AYM kararının tam metnine ulaşabilirsiniz.