Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı (“Bakanlık”) tarafından elektrik tesislerinin test, kontrol ve kabul işlemlerini yapacak tüzel kişilerin yetkilendirilmesine ilişkin usul ve esaslarda değişikler yapıldı. Yapılan değişiklikler ile yetkilendirilecek kuruluşların akredite edilmiş olması zorunluluğu getirilmiş olup, ayrıca yetkili kuruluşların başvuru süreçlerine, faaliyet esaslarına ve yasaklı iş ve işlemlerine dair esaslı düzenlemeler getirilmiştir. Bu çerçevede, Elektrik Üretim Tesisleri Kabul Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik (“Değişiklik Yönetmeliği”) 14 Nisan 2017 tarihli ve 30038 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmış olup yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Değişiklik Yönetmeliği ile getirilen önemli değişiklikler aşağıdaki gibidir:
Kabul İşlemlerine Dair Yetkilendirme
Elektrik üretim tesislerinin kabulüne yetkili olan Bakanlık’ın bu yetkisini delege edebilmesinin sınırları yeniden düzenlenmiştir. Buna göre;
- Değişiklik Yönetmeliği ile Bakanlık’ın inceleme, tespit, raporlama, proje onay ve kabul işlemlerini delege etmesi için, bu işlemlerin elektrik üretim tesislerinin milli menfaatlere ve modern teknolojiye uygun şekilde kurulması ve işletilmesi için gerekli yükümlülükleri ile ilgili olması şartı getirilmiştir.
- Değişiklik Yönetmeliği öncesinde, kabul işlemleri Bakanlık tarafından yetki devri yöntemi ile yetkilendirilmiş üçüncü kişilere devredilebilmekteydi. Değişiklik Yönetmeliği ile Bakanlık kabul işlemlerini üçüncü kişilere ancak görevlendirme, yetkilendirme veya bu tüzel kişilerden hizmet satın alma yöntemleri ile yaptırabilecek olup, yetkinin tamamen devri imkânı sınırlandırılmıştır.
- Değişiklik Yönetmeliği ile Bakanlık’ın elektrik tesislerinin kabul işlemleri için yetkilendirebileceği kurum ve kuruluşlar açık şekilde sayılmıştır. Buna göre Bakanlık, Kontrol Firması (“KF”) olarak aşağıda sayılı kurum ve kuruluşları yetkilendirebilecektir:
- ihtisas sahibi kamu kurum ve kuruluşları,
- 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu kapsamında dağıtım lisansı sahibi tüzel kişiler, veya
- özel hukuk tüzel kişileri.
Yetkilendirme ve Akreditasyon Süreçleri
Değişiklik Yönetmeliği ile KF’lerin yetkilendirme süreçlerine dair aşağıdaki değişiklikler yapılmıştır:
- Bakanlık tarafından KF olarak yetkilendirilen/görevlendirilenihtisas sahibi kamu kurum ve kuruluşları haricinde, KF olarak yetkilendirilmek isteyen tüzel kişilerin Türk Akreditasyon Kurumu’na (“TÜRKAK”) başvuruda bulunarak akredite olma zorunluluğu getirilmiştir.
- KF olarak başvuruda bulunan kişilerin, elektrik üretim/iletim/dağıtım tesisleri, petrokimya tesisleri, rafineri, petrol/doğalgaz iletim boru hatları veya gemi/tersanecilik sektörüne ilişkin fabrika ve/veya saha testlerine nezaret edilmesi, sahada kontrollük/gözetmenlik ve kabul işlemleri konularından en az birinde tüzel kişi/şirket ortağı ve çalışanlarına ait deneyim belgeleri suretlerinin sunulması zorunluluğu getirilmiştir.
Yetkilendirmenin İptali
Değişiklik Yönetmeliği ile KF’lerin yetkilendirilmelerinin iptaline dair hususlar belirlenmiştir:
- Yapılacak denetimlerde Bakanlık ile KF arasında imzalanan yetkilendirme protokolü (“Yetkilendirme Protokolü”) hükümlerine ve ilgili mevzuata aykırılık tespit edilmesi halinde, üç yıl içerisinde üç ayrı ihlal sonucunda Bakanlık tarafından üç yazılı ihtar verilmesi durumunda, KF’nin yetkisi iptal edilebilecektir.
- TÜRKAK tarafından faaliyeti kısıtlanan, askıya alınan veya akreditasyonuna son verilen KF’nin Yetkilendirme Protokolü kapsamındaki yetkisi askıya alınır veya iptal edilir.
- Yetkisi iptal edilen KF, iptal kararının alındığı tarih itibarıyla en az üç yıl boyunca yeniden yetkilendirme başvurusunda bulunamaz.
KF’nin Sorumlulukları
Değişiklik Yönetmeliği uyarınca KF’ler aşağıdaki ek sorumluluk ve yükümlülükleri yerine getirmekle yükümlü kılınmıştır:
- Görevlerini yerine getirmek için teknik bilgiye, yeterli ve uygun deneyime, yeterli teknik ve mesleki eğitime sahip personel bulundurmak;
- personelin mesleki bilgi ve yeteneklerini sürekli güncel tutmak amacıyla gerekli eğitimleri almalarını sağlamak;
- Yürüttüğü faaliyetlerdeki riskleri kapsayacak nitelikte mesleki sorumluluk sigortası yaptırmak,
- İdarecilerinin ve personelinin tarafsızlığını sağlamak ve yürüttükleri faaliyetler sırasında edindikleri bilgilerin gizliliğini ve fikri mülkiyet hakkı kapsamındaki bilgileri korumalarını temin etmek.
KF’ler için Piyasa Kısıtlamaları
Değişiklik Yönetmeliği uyarınca KF, idarecileri ve personeli;
- kontrollük hizmetlerini yapacağı tesis/lisans sahibi şirketlere ortak olamaz;
- üretim tesisinin tüm ekipman, borulama, elektrik donanım ve kontrol sistemlerinin imalatı, alım/satımı, pazarlanması, inşası, kurulumu ve kullanılmasında doğrudan yer alamaz veya bu faaliyetleri gerçekleştirenlerin temsilcileri olamaz; ve
- kontrollük faaliyetlerine ilişkin kararlarının bağımsızlığını ve mesleğin gereklerini olumsuz yönde etkileyebilecek hiçbir faaliyet içinde bulunamaz.
Değişiklik Yönetmeliği’nin tam metnine bu linkten ulaşabilirsiniz.