25 Aralık 2021 tarihli ve 31700 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 7346 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (“Değişiklik Kanunu”) ile elektrikli araçların şarj istasyonlarının kurulmasına ve kullanım alanlarına, şarj ağı işletmecisi lisansının başvuru süreçlerine, lisans sahiplerinin yükümlülüklerine, şarj hizmeti fiyatlarına ilişkin birçok maddede düzenleme yapıldı.
Değişiklik Kanunu ile 6446 sayılı Elektik Piyasası Kanunu’nda (“EPK”) elektrikli araçların şarj istasyonlarına ilişkin uzun süredir beklenen önemli değişiklikler yapıldı.
Değişiklik Kanunu’nun önemli satır başlıkları aşağıdaki gibidir:
- Elektrikli araçlarda şarj hizmetlerinin EPK ve ikincil mevzuat ile uyumlu olarak sunulacağına ilişkin düzenleme getirilmiştir.
- Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’na (“Kurum”), elektrikli araçların şarj istasyonlarına ilişkin usul ve esasların belirlenmesine yönelik ikincil mevzuatı 3 ay içinde düzenleme ve yürürlüğe koyma yetkisi verildi. İlgili 3 aylık sürenin sona ermesini takip eden 4 içerisinde, halihazırda şarj hizmeti sağlayan kişilerin Değişiklik Kanunu’nda yer alan düzenlemelere uygun faaliyet göstermesi zorunlu hâle getirilmiştir.
- Kurum tarafından ticari amaçlı olmamak üzere belirlenen istisnalar dışında, elektrikli araç şarj hizmeti verenlere Kurum’dan “şarj ağı işletmeci lisansı” alma zorunluluğu getirilmiştir.
- Kurum tarafından, elektrikli araç sahiplerinin mevcut tüm şarj istasyonlarını ve ücretleri gerçek zamanlı olarak görüntüleyebilmesi için şarj istasyonlarının verilerini canlı olarak sağlayan “serbest erişim platformu” kurulacaktır. Söz konusu platform üzerinden, veri değişimi ile diğer işlemler, standart protokoller ve arayüz üzerinden sağlanacaktır. “Serbest erişim platformu”na ilişkin detaylar daha sonra duyurulacaktır.
- Kurum tarafından verilen şarj ağı işletmeci lisansı sahipleri (“Lisans Sahibi”);
- Lisansında belirlenen bölgede şarj istasyonu kurma ve işletme yetkisine sahip olacaktır.
- Üçüncü kişileri şarj istasyonu kurma ve işletme konusunda yetkilendirebilecektir. Yetkilendirmenin detayları ve kapsamı daha sonra Kurum tarafından belirlenecektir. Bununla birlikte, şarj hizmetinin sağlanmasında asli sorumluluk Lisans Sahibi’nde kalacak, yetkilendirme işlemi Lisans Sahibi’nin yükümlülük ve sorumluluklarını ortadan kaldırmayacaktır.
- Lisans Sahipleri’nin temel yükümlülükleri aşağıdaki gibi düzenlenmiştir:
- EPK ve ikincil mevzuat ile, ilgili standartlar ve Kurum tarafından çıkartılan düzenlemelere uygun davranmak.
- Kurum tarafından belirlenen istisnalar ve mücbir sebep hâlleri dışında kendi şarj ağına bağlı şarj istasyonlarında sürekli, kesintisiz ve kaliteli şarj hizmeti sağlamak,
- Şarj hizmetini tüm elektrikli araçların erişimine sunmak,
- Şarj istasyonlarının birlikte çalışabilirliğini sağlamak amacıyla gerekli yönetim, denetim ve kayıt sistemini kurmak, işler hâlde tutmak, işletmek ve Kurum ile Kurum tarafından uygun bulunan kamu kurumlarının bu sisteme erişimini sağlamak,
- Kendisi tarafından veya şarj istasyonu işletmecilerince kurulan şarj istasyonunun ilgili dağıtım şirketiyle yapılacak bağlantı anlaşmaları ve dağıtım şirketi tarafından belirlenen teknik gereklere uygun olarak kurulmasını ve işletilmesini sağlamak,
- Kurumca istenildiğinde gerekli bilgi, belge ve diğer materyalleri vermek, Kurumca görevlendirilenlerin tesislerde inceleme yapmasına müsaade etmek,
- Kurum tarafından kurulacak serbest erişim platformu için gerekli entegrasyonu sağlamak.
- Şarj hizmeti fiyatları aşağıdaki hüküm ve koşullara tabi olarak belirlenecektir:
- Şarj hizmeti fiyatı Kurum tarafından hazırlanacak usul ve esaslar dahilinde Lisans Sahipleri tarafından serbestçe belirlenecektir.
- Şarj hizmeti fiyatının belirlenmesinde, şarj istasyonu kurulması ve şarj ağı oluşturulmasına esas yatırım ve işletme maliyetleri, elektrik enerjisi alım maliyetleri ve benzeri maliyetler ile vergi, pay, fon gibi yasal yükümlülükler ve makul ölçüde kârlılık dikkate alınacaktır.
- Şarj hizmeti alan kullanıcıdan şarj hizmeti karşılığında, şarj hizmeti fiyatı esas alınarak hesaplanan bedel dışında her ne ad altında olursa olsun ayrı bedel talep edilmemelidir.
- Değişiklik Kanunu, Lisans Sahiplerine elektrikli araç kullanıcıları ile şarj hizmetini belli avantajlar dâhilinde sunabileceği sadakat sözleşmesi akdetme imkânı tanımaktadır.
- Belirlenen şarj hizmeti fiyatı şarj istasyonlarında ve Lisans Sahipleri tarafından dijital mecralarda ilan edilecektir.
- Şarj hizmeti fiyatlarının ve faaliyetlerinin rekabeti bozucu veya kısıtlayıcı ya da şarj hizmeti sağlanmasını bozucu veya aksatıcı olmaması gerekmektedir.
- Şarj hizmeti kapsamında düzenlenen faaliyetleri veya rekabeti engelleme, bozma veya kısıtlama amacını taşıyan veya bu etkiyi doğuran veya doğurabilecek nitelikte anlaşma veya eylemlerin şarj hizmetlerini bozucu etkiler oluşturması hâlinde, Kurum her seferinde 3 ayı aşmamak üzere, bölgesel veya ulusal düzeyde uygulanmak için taban ve/veya tavan fiyat tespitine ve gerekli tedbirlerin alınmasına yetkilidir. Bu etkilerin değerlendirilmesine göre şarj hizmeti kapsamında uygulanan fiyatlara ilişkin asgari ve azami limit uygulaması yapabilir.
- Elektrik dağıtım şirketlerine, Lisans Sahipleri ile elektrikli araç üreticisi ve ithalatçılarından temin ettiği verilerden yararlanarak, her 2 yılda bir, elektrikli araç kullanımı, gelişimi ve şarj altyapısı ihtiyacına yönelik projeksiyonlar hazırlama ve dağıtım şebekelerinde ihtiyaç duyulan kapasitenin sağlanması için gerekli tedbirleri alma yükümlülüğü getirilmiştir.
Değişiklik Yönetmeliği’nin tam metnine bu bağlantıdan ulaşabilirsiniz.
