Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (“BDDK”) tarafından hazırlanan Faizsiz Bankacılık İlke ve Standartlarına Uyuma İlişkin Tebliğde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (“Değişiklik Tebliği”) ile Faizsiz Bankacılık İlke ve Standartları Kapsamında Müşterilerin ve Kamuoyunun Bilgilendirilmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ (“Tebliğ”) 30 Kasım 2021 tarihli ve 31675 sayılı Resmî Gazete’de yayımlandı. Değişlik Tebliği yayım tarihinde, Tebliğ ise 1 Ocak 2022 itibarıyla yürürlüğe girdi.
Değişiklik Tebliği uyarınca,
- Danışma komitesi, görevlerini düzenli şekilde yerine getirmek üzere üyeleri arasından bir başkan ve onun bulunmadığı hâllerde görev yapmak üzere bir başkan vekili seçecek olup; komite başkanının yurt içinde yerleşik olması zorunlu kılınmıştır. Ayrıca, danışma komitesi üyesi olma kriterleri getirilmiştir.
- Danışma komitesinin görev ve yetkilerine ilişkin madde kapsamında aldığı kararları danışma kuruluna sunduğu periyodik raporlama süresi “aldığı kararları izleyen yılın Ocak ayı sonuna kadar” olacak şekilde değiştirilmiştir.
- Faizsiz bankacılık uyum ve denetim faaliyetlerinde ve danışma komitesi sekretaryasında görev alacak personelin sahip olması gereken sertifika seçimi, danışma kurulunun takdirine bırakılmıştır.
- Müşterilerin ve kamuoyunun yeterince ve etkili bir şekilde bilgilendirilmesine ilişkin esasların Türkiye Katılım Bankaları Birliği tarafından değil BDDK tarafından belirleneceği hüküm altına alınmıştır.
- Dışarıdan hizmet alımı yapılacak kuruluşların uygun görülmesine ve takibine ilişkin usul ve esasların BDDK onayı ile Türkiye Katılım Bankaları Birliği tarafından düzenleneceği belirtilmiştir. Faizsiz bankacılık uyum ve denetim faaliyetlerine ilişkin raporlama sıklığı “asgari yılda bir” olacak şeklinde düzenlenmiştir.
Tebliğ ise katılım bankaları ile finansman sağlayan kalkınma ve yatırım bankalarının (hepsi birlikte “Bankalar”) müşterilerini ve kamuoyunu faizsiz bankacılık ilke ve standartları kapsamında bilgilendirmelerine ilişkin usul ve esasları düzenleme amacı taşımaktadır.
Buna göre, Tebliğ uyarınca;
- Bankalar, müşterilerini faizsiz bankacılık ilke ve standartları ile danışma komitesi kararları kapsamında; ürün, hizmet, işleyiş ve sözleşmelere ilişkin hak ve yükümlülükleri ile ilgili açık, net ve anlaşılabilir bir şekilde bilgilendirmekle yükümlü kılınmıştır.
- Bilgilendirmenin asgari olarak (i) ürün veya hizmete ilişkin faizsiz bankacılık sözleşmesi ve koşulları, (ii) ürüne dair süreç ve işleyişi, (iii) işlemlerin faizsiz bankacılık ilke ve standartlarına uygunluğu, (iv) formunun müşteriye teslim edildiği tarih ve (v) ürün veya hizmete ilişkin müşterinin daha kapsamlı bilgi alabileceği kurumsal internet sayfası bilgilerini içermesi gerekmektedir.
- Bankalar her bir ürün ve hizmet türü için en az bir kere ve müşteri ile sözleşme kurulmadan önce yapılmak kaydı ile bilgilendirme yapmak ile mükellef olup; bilgilendirme yükümlülüğünün yerine getirildiğine dair müşteriye bilgilendirme formu vermelidir. Bankalar bilgilendirmeyi sözlü veya yazılı olarak gerçekleştirebilecek olup; müşterinin okuyup anlayabildiği dilin kullanılması esastır.
- Sözlü bilgilendirme yapılacak ise; ispat yükümlülüğü bakımından, müşteriye sunulacak hizmetlere dair irade beyanının alındığını gösteren, müşterinin ıslak imzası ya da uzaktan iletişim araçları üzerinden müşterinin sesli veya görüntülü kaydı alınmalıdır.
- Yazılı bilgilendirmede ise; bilgilendirme formunun müşteriye kalıcı veri saklayıcısı vasıtasıyla veya imza karşılığı elden teslim edilmesi gerekmektedir.
- Bankalar, fon kullandırma işlemlerine ilişkin bilgilendirmeler için bilgilendirme formunda yer alması gerekli asgari içeriğe ek olarak, kendi adına üçüncü taraflarla işlem yapmak üzere müşterilerine vekâlet vermesi hâlinde, (i) fon kullandırma sürecinde müşterinin kendisinin vekili olduğuna ve vekâletin doğurduğu sonuçlara ilişkin ve (ii) fon kullandırma karşılığında tahakkuk etmiş alacaklarının kendisine zamanında ödenmemesi hâlinde izleyecek politikalara ilişkin de bilgi vermek ile mükelleftir.
- Katılım fonu müşterilerinin bilgilendirilmesinde ise, Bankalar katılma hesabı veya özel cari hesap açılışı işlemlerinde müşterilerini hesabın türüne göre bilgilendirecektir. Katılım fonu kabulü işlemlerinde, Bankalarca Mevduat ve Katılım Fonunun Kabulüne, Çekilmesine ve Zamanaşımına Uğrayan Mevduat, Katılım Fonu, Emanet ve Alacaklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik uyarınca düzenlenen hesap cüzdanları, Tebliğ çerçevesinde bilgilendirme formu olarak kabul edilmeyecektir.
- Bankalar ayrıca faaliyetlerin etkin olarak yürütülebilmesi ve müşterilerin ihtiyaç duyacakları bilgiye en kısa ve kolay yoldan ulaşabilmesi amacıyla bilgilendirme formlarını kurumsal internet sitelerinde yayımlamak ile mükelleftirler.
Değişiklik Tebliği’nin tam metnine bu bağlantıdan ve Tebliğ’in tam metnine ise bu bağlantıdan bulaşabilirsiniz.
