20 Mayıs 2016 tarihli 29717 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 6715 sayılı İş Kanunu ile Türkiye İş Kurumu Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (“Değişiklik Kanunu”) ile geçici iş ilişkilerine dair esaslı düzenlemeler yapılmış olup, Kanun’a yapılan ek düzenlemeler ile de uzaktan çalışmanın yasal tanımı ve dayanağı oluşturulmuştur.
Geçici çalışmaya ilişkin olarak, işverenlerin kendi işyerlerinde çalıştırdıkları işçileri, bağlı bulundukları holding bünyesi içindeki veya aynı şirketler topluluğuna bağlı başka bir işyerine geçici olarak devretme imkânı devam ederken; işçilerin başka bir işveren nezdinde çalıştırılmasının özel istihdam büroları (“İstihdam Büroları”) aracılığıyla gerçekleştirilmesi öngörülmüştür.
Bu çerçevede işverenlerin özel istihdam büroları aracılığıyla geçici işçi görevlendirebileceği hâller sınırlı sayıda belirtilmiş olup, iş sözleşmesinin askıda kaldığı hâller, mevsimlik tarım işleri, ev işleri ve dönemsel iş artışları bu kapsama dâhil edilmiştir.
Bununla birlikte, aşağıdaki hâllerde geçici işçi istihdam edilemeyeceği hüküm altına alınmıştır:
- Geçici işçi çalıştıran işverenler geçici iş ilişkisinin sona ermesini takiben 6 ay geçmeden aynı iş için yeniden geçici işçi çalıştıramaz.
- Kamu kurum ve kuruluşlarında ve yer altında maden çıkarılan işyerlerinde özel istihdam büroları aracılığıyla geçici işçi çalıştırılamaz.
- Toplu işçi çıkarılan işyerlerinde, 8 ay süresince geçici işçi çalıştırılamaz.
- Grev ve lokavt uygulanması sırasında geçici işçi çalıştırılamaz.
Geçici işçinin iş sözleşmesi özel istihdam bürosu ile akdedileceğinden, işçinin ücretleri de özel istihdam bürosu tarafından karşılanacaktır. Ancak, bu noktada geçici işçi istihdam eden işveren için de bazı yükümlülükler öngörülmüştür. Buna göre;
- İşveren, bir ayın üzerinde çalışan geçici işçilerin ücretlerinin özel istihdam bürosu tarafından ödenip ödenmediğini çalıştığı süre boyunca her ay kontrol etmekle yükümlüdür.
- İşveren, özel istihdam bürosu tarafından işçilere ödenmeyen ücretler söz konusu olması hâlinde, bu tutarlar ödenene kadar özel istihdam bürosunun alacağını ödemeyerek, bu alacaktan mahsup etmek kaydıyla geçici işçilerin en çok 3 aya kadar olan ücretlerini doğrudan işçilerin banka hesabına yatıracaktır.
- İşveren, ücreti ödenmeyen işçileri ve ödenmeyen ücret tutarlarını, çalışma ve iş kurumu il müdürlüğüne bildirecektir.
Değişiklik Kanunu ile uzaktan çalışma; işçinin, işyeri organizasyon dışında evden ya da teknolojik iletişim vasıtaları ile işyeri dışından yerine getirmesi olarak tanımlanmıştır.
Uzaktan çalıştırılacak işçi ile akdedilecek iş sözleşmesinde, (i) işin tanımı ve yapılma şekli, (ii) işin süresi ve yeri, (iii) ücret ve ücretin ödenmesine ilişkin hususlar, (iv) işveren tarafından sağlanan ekipman ve bunların korunmasına ilişkin yükümlülükler, (v) işverenin işçiyle iletişim kurması, (vi) genel ve özel çalışma şartlarına ilişkin hükümlere yer verilir.
Değişiklik Kanunu ile işçilerin esaslı neden olmadıkça iş sözleşmelerinin niteliği gereği emsal işçiye göre farklı işleme tabi tutulamayacağı ifade edilmiş, ayrıca iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin önlemler öngörülmüştür.
Bunlarla birlikte, uzaktan çalışmaya ilişkin diğer usul ve esaslar ile uzaktan çalışmaya konu olamayacak işlerin çıkarılacak yönetmelik kapsamında düzenlenmesi öngörülmüştür.
Değişiklik Kanunu’nun tam metnine bu linkten ulaşabilirsiniz.
