Gerçek faydalanıcı bilgilerinin bildirilmesi zorunluluğuna dair 529 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (“Tebliğ”) 13 Temmuz 2021 tarih ve 31540 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Tebliğ’in Kapsamı
İlgili Tebliğ, Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından, vergi kaçakçılığı ile etkin biçimde mücadele edilmesine yönelik olarak gerçek faydalanıcıların tespiti ve bildirilmesini düzenlemek için hazırlanmıştır.
Gerçek Faydalanıcı Kavramı
Gerçek Faydalanıcı, tüzel kişi veya tüzel kişiliği olmayan teşekkülleri nihai olarak kontrolünde bulunduran ya da bunlar üzerinde nihai nüfuz sahibi olan gerçek kişi veya kişiler şeklinde tanımlanmıştır. (Tebliğ, madde 2)
Gerçek faydalanıcı olarak tespit edilip bildirime konu edilecek kişiler aşağıdaki şekilde belirlenir:
- Tüzel kişilerde;
- Tüzel kişiliğin %25’i aşan hissesine sahip gerçek kişi ortakları,
- Tüzel kişiliğin %25’i aşan hissesine sahip gerçek kişi ortağının gerçek faydalanıcı olmadığından şüphelenilmesi veya bu oranda hisseye sahip gerçek kişi ortak bulunmaması durumunda, tüzel kişiliği nihai olarak kontrolünde bulunduran gerçek kişi ya da kişiler,
- Yukarıdaki kapsamda gerçek faydalanıcının tespit edilemediği durumlarda, en üst düzey icra yetkisine sahip gerçek kişi ya da kişiler.
- Tüzel kişiliği olmayan iş ortaklıkları gibi teşekküllerde;
- Teşekkülü nihai olarak kontrolünde bulunduran gerçek kişi ya da kişiler,
- Yukarıdaki kapsamında gerçek faydalanıcının tespit edilememesi hâlinde teşekkül nezdinde en üst düzeyde icra yetkisine sahip gerçek kişi ya da kişiler.
- Trust ve benzeri teşekküllerde
- Kurucular, mütevelli, yönetici, denetçi veya faydalanıcı sıfatını haiz olanlar ya da bu teşekküller üzerinde nüfuz sahibi olanlar. (Tebliğ, madde 5)
Trust kavramı, bir malvarlığının belirli bir lehtar ya da lehtar grubunun yararlanması için, malvarlığının maliki olan sözleşme kurucusu tarafından, söz konusu malvarlığının yönetimi, kullanımı ya da sözleşmede belirtilen diğer tasarruflarda bulunulması amacıyla sözleşmeyi icra eden bir mütevellinin kontrolüne bırakılmasını hüküm altına alan hukuki ilişkiyi ifade eder. (Tebliğ, madde 2)
Bildirim Zorunluluğuna Tabi Mükellefler
1 Ağustos 2021 tarihi itibarıyla faal olan veya tasfiye işlemi devam eden aşağıdaki mükellefler gerçek faydalanıcı bilgisi bildirimini yapmak zorundadır:
- Kurumlar vergisi mükellefleri
- Kolektif şirketlerde şirketi temsile yetkili kimse veya ortak, eshamsız komandit şirketlerde komandite ortaklardan biri ve adi ortaklıklar adına en yüksek ortaklık payına sahip kişi, Türkiye’de yönetim merkezi olan veya Türkiye’de mukim yöneticisi olan yabancı ülkede kurulmuş trust ve benzeri teşekküllerin yöneticileri, mütevellileri veya temsilcileri. (Tebliğ, madde 4/1)
Ayrıca 5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun’un (“Kanun”) uygulanmasında yükümlü sayılan bankalar, finansman ve faktoring şirketleri, finansal kiralama şirketleri, varlık yönetim şirketleri, ödeme kuruluşları ile elektronik para kuruluşları, noterler, serbest muhasebeci mali müşavir ve yeminli mali müşavirler vb. (Kanun, madde 2) ve bu yükümlülerin şube, acente, temsilci ve ticari vekilleri ile benzeri bağlı birimleri Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından talep edildiğinde müşterileri tarafından gerçekleştirilen işlemlerin gerçek faydalanıcı bilgisini bildirmek zorundadır.
Bildirim İçeriği ve Şekli
Bildirim kapsamında gerçek faydalanıcıya ait kimlik, iletişim ve adres bilgileri ile gerçek faydalanıcılığın sebebinin bildirilmesi gerekmektedir.
Bildirim, İnternet Vergi Dairesi üzerinden doldurulacak elektronik form aracılığıyla yapılır.
Elektronik ortam dışında gönderilen bildirim verilmemiş sayılacaktır. (Tebliğ, madde 7)
Bildirimin Dönemi ve Verilme Zamanı
Kurumlar vergisi mükellefleri, gerçek faydalanıcı bilgisini geçici vergi beyannameleri ve yıllık kurumlar vergisi beyannamesi ekinde bildirmek zorundadır.
Diğer mükellefler gerçek faydalanıcı bilgisini her yılın Ağustos ayı sonuna kadar Gelir İdaresi Başkanlığı’na bir form ile elektronik ortamda bildirmek zorundadır. (Tebliğ, madde 6)
İlk bildirimin en geç 31 Ağustos 2021 tarihine kadar elektronik ortamda Gelir İdaresi Başkanlığı’na iletilmesi gerekmektedir. (Tebliğ, geçici madde 1)
Yaptırımlar
Gerçek faydalanıcı bilgisi bildirimine konu edilen bilgilerin, bildirimin verildiği tarihi takip eden takvim yılının başından itibaren, beş yıl süreyle muhafaza edilmesi gerekmektedir.
Tebliğ hükümlerine uyulmaması hâlinde 213 sayılı Vergi Usul Kanunu madde 355 uyarınca özel usulsüzlük cezası kesilecektir.
Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı tarafından yapılacak araştırma ve incelemeler neticesinde, mükellef ve diğer kişilerin gerçek faydalanıcı bilgisine ilişkin hatalı kayıtların bulunduğunun tespit edilmesi hâlinde, gerekli cezai işlemlerin ve sicil kayıtlarında gerekli değişikliklerin yapılabilmesi amacıyla Gelir İdaresi Başkanlığı’na bilgi verilir. (Tebliğ, madde 8)
Tebliğ’in tam metnine bu bağlantıdan ulaşabilirsiniz.
