Kısa Çalışma ve Kısa Çalışma Ödeneğine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik Yayımlandı

Kısa çalışma ödeneğinden yararlanma şartlarını kısmen esneten Law No. 4447 Kanun doğrultusunda uygulama yönetmeliği yayımlandı.

Kısa Çalışma ve Kısa Çalışma Ödeneğine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik (“Yönetmelik”) 11 Haziran 2024 tarihli ve 32573 sayılı Resmî Gazete’de yayımlandı ve 01.03.2024 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girdi. Bundan hareketle, 30 Nisan 2011 tarihli 27920 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Kısa Çalışma ve Kısa Çalışma Ödeneği Hakkında Yönetmelik” yürürlükten kaldırıldı.

Yönetmelik’in amacı 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu’na (“Kanun”) göre sigortalı sayılan kişileri hizmet akdine tabi olarak çalıştıran işverenin, genel ekonomik, sektörel veya bölgesel kriz, genel salgın ile zorlayıcı sebeplerle işyerindeki haftalık çalışma sürelerini geçici olarak önemli ölçüde azaltması veya işyerinde faaliyeti tamamen veya kısmen geçici olarak durdurması hallerinde, sigortalılara kısa çalışma ödeneği ödenmesine ilişkin usul ve esasların düzenlenmesidir.

Yönetmelik’te öne çıkan değişiklikler aşağıdaki gibidir:

• İlgili Yönetmelik, genel ekonomik, sektörel veya bölgesel krizler, genel salgınlar veya işyerini doğrudan etkileyen zorlayıcı sebeplerin varlığı durumunda, işverenin kısa çalışma talebinde bulunmasına ve bu talebin değerlendirilmesi süreçlerini kapsamakta olup, kısa çalışma, işyerinde haftalık çalışma süresinin geçici olarak en az üçte bir oranında azaltılması veya işyerindeki faaliyetin geçici olarak tamamen veya kısmen durdurulması olarak tanımlanır.
• Yönetmelik’e göre genel ekonomik, sektörel veya bölgesel kriz, salgın gibi zorlayıcı sebeplerle işyerinde kısa çalışma yapılmasını talep eden işveren Sosyal Güvenlik Kurumu’na (“SGK”) başvuracak ve işbu talebinde, krizin işyerine etkilerini, zorlayıcı sebeplerle birlikte bildirilecektir. Ayrıca, kısa çalışmaya tabi sigortalılarla ilgili listeyi de sunacaktır.
• SGK işverenin işbu talebini sebep ve şekil yönünden değerlendirecektir. Genel ekonomik, sektörel veya bölgesel kriz, genel salgın ile dışsal etkilerden kaynaklanan dönemsel durumlardan ileri gelen zorlayıcı sebeplerin varlığını, işçi ve işveren sendikaları konfederasyonlarının iddia etmesi ya da bu yönde kuvvetli emarenin bulunması halinde, SGK tarafından karara bağlanacaktır. Afetlerden doğrudan etkilenen işyerlerinin başvurularında ise SGK Yönetim Kurulu Kararı aranmayacaktır. Ancak afetten doğrudan etkilenmediği halde nakit darlığı, ödeme güçlüğü, pazar daralması ve stok artışı gibi sebeplerle kısa çalışma ödeneğinden yararlanmak amacıyla yapılan başvurular doğrudan reddedilecektir.
• Kısa çalışma süresi, işyerinin haftalık normal çalışma süresinin üçte birinden az olamaz.
• Tüm bunlarla birlikte, sigortalıların kısa çalışma ödeneğinden yararlanabilmesi için sigortalının kısa çalışma başlama tarihinden önceki son 120 gün hizmet akdine tabi olması ve son üç yılda en az 450 gün sigortalı olarak çalışmış olması gerekmektedir.
• Kısa çalışma ödeneği, sigortalının son 12 aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının %60’ıdır ve ödenek miktar, asgari ücretin %150’sini geçemez. Ödeneğin süresi ise 3 ayı aşmamak üzere, kısa çalışma süresi kadardır. Kısa çalışma ödeneği, her ayın beşinde aylık olarak sigortalının kendisine ödenecektir. Ödeme tarihini öne çekmeye Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı yetkilidir.
• Kısa çalışma ödeneğinin kesilmesini ve durdurulmasını gerektiren durumların gerçekleşmesi halinde, işveren tarafından Türkiye İş Kurumu’na (“İŞKUR”) ilgili döneme ilişkin ödeme yapılmadan önce bildirim yapılacaktır.
• Ayrıca, kısa çalışma ödeneği alanların;

i. Kısa çalışmaya tabi tutulduğu işyerinde iş sözleşmesinin sona ermesi, farklı işyerine nakli, iş sözleşmesinin askıya alınması, yaşlılık aylığı almaya başlaması, herhangi bir sebeple silahaltına alınması, herhangi bir kanundan doğan çalışma ödevi nedeniyle işinden ayrılması, tutuklanması, hüküm giymesi, yurt dışına çıkması, ölümü hallerinde söz konusu durumun gerçekleştiği tarih itibarıyla ödenekleri kesilecek veya durdurulacaktır.

ii. Ayrıca, geçici iş göremezlik raporu alınması durumunda raporun başladığı tarih itibarıyla kısa çalışma ödeneği durdurulacaktır.

Karar’ın tam metnine bu bağlantıdan erişebilirsiniz.