|
7554 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (“Değişiklik Kanunu”) 24 Temmuz 2025 tarihli ve 32965 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmış ve yayımı tarihi itibariyle yürürlüğe girmiştir.
Değişiklik Kanunu farklı kanunlarda yapılan bazı değişiklikleri içermekte olup, maden ve enerji piyasasına ilişkin olan önemli başlıklar aşağıdaki gibidir:
I. Çevresel Etki Değerlendirmesi (“ÇED”) Süreçlerine İlişkin Değişiklikler
- 872 sayılı Çevre Kanunu kapsamında, “ÇED Gerekli Değildir” ifadesi mevzuattan çıkarılmış olup, yalnızca “ÇED Olumlu Kararı” alınması halinde projelere teşvik, onay, izin, ruhsat ve ihaleye çıkma işlemleri yapılabilecektir.
- 3213 sayılı Maden Kanunu’nda yapılan düzenlemeye göre; teşvik, ruhsat ve izin başvuruları “ÇED Olumlu Kararı” olmaksızın yapılabilecek, ancak karar alınmadan işlemler sonuçlandırılamayacaktır. Ayrıca, ilgili kurumların ÇED sürecinde görüş verme süresi 3 ay ile sınırlandırılmış, ek süre ise en fazla 1 ay olarak düzenlenmiştir. Bu sürelerin sonunda görüş bildirilmemesi durumunda olumlu görüş verilmiş sayılacaktır.
- ÇED sürecinde izin veren kurumların daha sonra olumsuz görüş bildirmesi engellenmiştir.
- Ayrıca, içme ve kullanma suyu rezervuarlarının 1.000–2.000 metrelik koruma bantlarında, kamu yararı gerekçesiyle ve kritik/stratejik madenler söz konusu olduğunda madencilik faaliyetlerine izin verilebilecektir.
II. Maden Kanunu’nda Yapılan Düzenlemeler
1. Ruhsat ve Rehabilitasyon Bedelleri
“Çevre ile Uyum Teminatı” kaldırılmış, bunun yerine ruhsat bedeli kadar rehabilitasyon bedeli alınması zorunlu hale getirilmiştir.
- Rehabilitasyon bedelleri ayrı bir hesapta tutulacak, yalnızca rehabilitasyon faaliyetlerinde kullanılabilecek ve haczedilemeyecektir.
- Rehabilitasyon yükümlülüklerini yerine getirmeyen ruhsat sahiplerinin üretim faaliyeti durdurulabilecektir.
2. Ruhsatlandırma Süreçleri ve Yeni Tanımlar
- Ruhsat bedeli hesaplaması yeniden düzenlenmiş; gelirlerin %70’i genel bütçeye, %30’u Genel Müdürlüğe aktarılacaktır.
- İdare tarafından uygun görülmeyen kültürel alanlarda faaliyet engellenebilecek, bu durumda yatırımcıya tazminat ödenecektir.
- İlk kez “stratejik” ve “kritik” maden tanımları mevzuata girmiştir. Ekonomik ve millî güvenlik açısından kritik öneme sahip bu madenler için acele kamulaştırma ve Cumhurbaşkanlığı kararıyla stoklama gibi özel uygulamalara imkân tanınmıştır
3. Arama ve İşletme Dönemleri
- Arama ruhsatı öncesinde yatırım teminatı (%5 oranında) zorunluluğu getirilmiş, ruhsat verilebilmesi için mali yeterlilik ve proje sunulması gerekecektir.
- Arama faaliyetleri; ön arama (1 yıl), genel arama (1-2 yıl), detay arama (4 yıl) dönemlerine ayrılmıştır.
- Faaliyet raporlarının zamanında sunulmaması durumunda ruhsat iptal edilebilecektir.
4. İhale Usulleri
- Bazı maden gruplarında ruhsatlandırma ihaleyle yapılacak, rezerv verisi bulunmayan sahalarda ise genel hükümlere tabi doğrudan ruhsatlandırma yapılabilecektir.
III. Orman, Zeytinlik ve Koruma Alanlarında Madencilik
- Bu düzenleme, 3573 sayılı Zeytincilik Kanunu uyarınca zeytinlik alanlarda madencilik yasağını, kamu yararı gerekçesiyle ve sıkı şartlar altında aşan bir istisna niteliğindedir.
- Orman alanlarında madencilik faaliyetlerine ilişkin izinler, Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü’nün talebi üzerine 24 ay süreyle bedelsiz verilecek, 12 ay uzatılabilecektir.
- Zeytinlik alanlarda kamu yararı ve Enerji Bakanlığı izni doğrultusunda madencilik faaliyetlerine izin verilebilecektir.
- Zeytin ağaçlarının taşınması zorunlu olacak, mümkün değilse iki katı kadar yeni zeytin sahası kurulacaktır.
- Her yıl için ayrıca işletme ruhsat bedeli kadar rehabilitasyon bedeli tahsil edilecektir.
- Korunan alanlarda proje izin süreçleri 3 ay içinde tamamlanacak; cevap verilmemesi durumunda izin verilmiş sayılacaktır.
IV. Yenilenebilir Enerji Yatırımları
- Yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı tesislerin kira, irtifak ve izin işlemlerinde %85 oranındaki indirim uygulaması 2030 yılına kadar uzatılmıştır.
- Orman vasıflı taşınmazlarda rüzgâr ve güneş enerjisi tesisleri için ön lisansa dayalı izinler süresince geçerli olacaktır.
- Bu projelerin çevresel değerlendirme süreçlerinde kuş göç yolları üzerindeki alanlarda ornitolojik gözlem zorunluluğu getirilmiştir.
- İmar ve yapı ruhsat işlemleri Enerji Bakanlığı tarafından yürütülebilecektir.
Ayrıca, 31 Aralık 2024 tarihinden önce yapı ruhsatı alınmadan inşa edilen lisanslı elektrik üretim tesislerine “Üretim Tesisi Uygunluk Belgesi” verilebilecek, böylece bu tesisler idari para cezası ve yıkım yaptırımlarından muaf tutulabilecektir.
Değişiklik Kanunu’nun tam metnine bu bağlantıdan ulaşabilirsiniz.
|
