Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafından çıkarılan Menkul Kıymetleştirmeye İlişkin Risk Ağırlıklı Tutarların Hesaplanması Hakkında Tebliğ (“Tebliğ”), 23 Ekim 2015 tarihli ve 29511 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. Tebliğ, 31 Mart 2016 tarihinde yürürlüğe girecektir. Tebliğ, bankaların menkul kıymetleştirme pozisyonlarından kaynaklanan risk ağırlıklı tutarlarının hesaplanmasına ilişkin usul ve esasları düzenlemektedir. Tebliğ ile önceki mevzuatta yer alan düzenlemeye göre Basel Standartlarına daha uyumlu bir düzenleme getirilmiştir.

Bu Tebliğ’in yürürlüğe girmesi ile 28337 Sayılı Menkul Kıymetleştirmeye İlişkin Risk Ağırlıklı Tutarların Hesaplanması Hakkında Tebliğ (“Mülga Tebliğ”) yürürlükten kalkacaktır.

Basel Bankacılık Denetim Komitesi (“Basel Komitesi”) dünya çapında bankacık sektörüne ilişkin denetim ve düzenlemelerin kapsamını belirlemektedir. Tebliğ, Türk mevzuatının Basel Bankacılık Denetim Komitesi tarafından 2012 yılında oluşturulmuş olan Düzenleme Tutarlılığı Değerlendirme Programı (RCAP – Regulatory Consistency Assessment Programme)’na ve özellikle Üçüncü Basel Uzlaşısı (Basel III)’na göre standardizasyonunu için hükümler getirmiştir. Basel III, riskli kredilerin sebep olduğu likidite sıkıntısını gidermek için getirilmiştir. Türkiye’nin de arasında bulunduğu üye ülkelerin, 31 Mart 2019 tarihine kadar ulusal mevzuatlarını Basel III hükümleriyle uyumlu hale getirmeleri beklenmektedir.

Tebliğ çerçevesinde menkul kıymetleştirme, risk ağırlıklı tutarların hesaplanması ve kredi riskinin transferine ilişkin genel esaslar, ayrıca bankaların örtülü desteğe ilişkin yükümlülüklerinin kapsamı açıklanmaktadır. Mülga Tebliğ’den farklı olarak, Tebliğ kapsamında yer alan başlıca esaslı düzenlemeler aşağıdaki gibidir:

  • Menkul kıymetleştirmeye konu edilebilecek varlıkların kapsamı tanımlanmıştır. Buna göre, menkul kıymetleştirmeye konu varlıklar, bunlarla sınırlı kalmaksızın, krediler, taahhütler, varlığa dayalı menkul kıymetler, ipoteğe dayalı menkul kıymetler, şirketlerce ihraç edilen borçlanma araçları ile hisse senetleri ve benzeri varlıkları içerebilir.
  • Bankaların örtülü destek sağlamasına ve bu kapsamdaki yükümlülüklerine dair düzenlemeler getirilmiştir
  • Menkul kıymetleştirme işleminde geri çağırma opsiyonunun bulunması durumunda uygulanacak usul ve esaslara da detaylı olarak yer verilmiştir.
  • Tebliğ ayrıca kredi derecelendirme kuruluşlarınca yapılacak kredi derecelendirmelerine ilişkin esaslar, kredi derecelendirme şartları, kredi derecelendirmelerinin kullanımı ve kredi kalitesi kademelerinin eşleştirilmesi konuları Mülga Tebliğ’e göre detaylı bir şekilde ele alınmıştır.
  • Risk ağırlıklı tutarların hesaplanmasında esas alınacak yöntemlere dair Mülga Tebliğ’e kıyasen daha detaylı düzenlemeler getirilmiştir.
  • Menkul kıymetleştirme kurucusu bankalara menkul kıymetleştirmeye konu etmek amacıyla kredi tahsisi yaparken, söz konusu kredileri kendi bilançolarında izleyecekmiş gibi ihtiyatlı davranma yükümlülüğü getirilmiştir. Bu kapsamdaki kredilerin onaylanmasında, yenilenmesinde veya yeniden yapılandırılmasında Kurum tarafından yayımlanan Bankaların Kredi Yönetimine İlişkin Rehber göz önünde bulundurulacaktır.
  • Menkul kıymetleştirme pozisyonlarına ilişkin kredi riski azaltım tekniklerinin dikkate alınmasına usul ve esaslar Tebliğ kapsamında daha detaylı olarak yer almıştır.

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafından çıkarılan Menkul Kıymetleştirmeye İlişkin Risk Ağırlıklı Tutarların Hesaplanması Hakkında Tebliğ 31 Mart 2016 tarihinde yürürlüğe girecektir. Tebliğ metninin tamamına bu linkten ulaşabilirsiniz.