Pazarda faaliyet gösteren teşebbüslerin birleşme ya da devralma işlemleri sonucunda teşebbüslerin ürünlerini pazara daha ucuza sunabilmesi veya yeni ürünler geliştirilmesi gibi çeşitli olanaklar yaratılmakta olup, bu sayede pazara fayda sağlanabilmektedir. Öte yandan, birleşme ya da devralma işlemleri hâkim durum yaratmak ya da hâkim durumu kuvvetlendirmek suretiyle pazardaki rekabetin azalması ya da kısıtlanması riskini de içermektedir. Bu tür birleşme ya da devralma işlemleri 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un (“Kanun”) 7. maddesi ile yasaklanmıştır.
Kanun’un 7. maddesi çerçevesinde birleşme ve devralma işlemlerinin, hukuki geçerlilik kazanabilmesi için Rekabet Kurulu’ndan (“Kurul”) izin alınması gereken birleşme ya da devralma işlemleri ve bu işlemlerin Rekabet Kurulu’na bildirilmesine ilişkin usul ve esasları “Rekabet Kurulu’ndan İzin Alınması Gereken Birleşme ve Devralmalar Hakkında Tebliğ” (2010/4 sayılı Tebliğ) düzenlenmektedir.
Rekabet Kurumu (“Kurum”), 2016 yılında Kurul tarafından incelenen birleşme ve devralmalara ilişkin işlem sayısı ve değerini, bunların yatırımcı ülkelere ve ilgili ekonomik faaliyetlere göre dağılımını gösteren ve ayrıca özelleştirmeleri de içeren 2016 Birleşme ve Görünüm Raporu’nu (“Rapor”) 12 Nisan 2017 tarihinde internet sitesinde yayımladı. Söz konusu rapor ayrıca 2015 yılına ait verileri de içermekle birlikte karşılaştırma yapmaya elvermektedir.
Rapor uyarınca paylaşılan önemli istatistiki bilgiler:
- 2016 yılında Kurum’a toplam 209 birleşme ve devralma işlemi bildirilmiştir.
- 2016’da toplam işlem değeri 1.595.572.480.940 TL’dir. 2015 yılında bu tutar 452.560.160.618 TL’dir.
- İşlemlerin 91’inde hedef şirket (devre konu şirket ile ortak girişim şirketlerini kapsamaktadır) veya oluşturulan ortak girişim Türk şirketleridir.
- Yabancı yatırımcılar 2016 yılında 47 ayrı işlemde Türk şirketlerine yatırım yapmış olup, Türkiye kökenli hedef şirketler için yapılan gruplamada ilk sırada dokuz işlemle Hollanda kökenli yatırımcılar bulunmaktadır. İkinci sırada altı işlemle Almanya onu takip etmekte olup, üçüncü sırada dört işlemle İngiltere ve Japonya gelmektedir.
- 2016 yılında Türk şirketlerinin devir konusu olduğu devralma işlemlerinde yabancı yatırımcılar yaklaşık 18,9 milyar TL yatırım yapmıştır. Söz konusu miktar 2015 yılı için 6,3 milyar TL’dir.
- Özelleştirmeler hariç en çok işlem elektrik enerjisinin üretimi, iletimi ve dağıtımı alanında gerçekleşmiştir.
- Özelleştirmeler hariç en yüksek işlemleri parasal aracı kuruluşların faaliyetleri alanında gerçekleşmiştir.
- 2016 yılında dokuz özelleştirme işlemi değerlendirilmiş olup, özelleştirmelerin en çok elektrik enerjisinin üretimi, iletimi ve dağıtımı faaliyetinde gerçekleştiği görülmektedir.
- 2016 yılında Kuruma bildirilen birleşme ve devralma işlemleri son bildirim tarihinden ortalama 15 gün sonra nihai karara bağlanmıştır.
Rapor’un tam metinine bu linkten ulaşabilirsiniz.