26 Ocak 2017 tarih ve 29960 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Gıda Etiketleme ve Tüketicileri Bilgilendirme Yönetmeliği’nin(“Yönetmelik”) yürürlüğe girmesini takiben Yönetmelik’in uygulama şeklini gösterir Türk Gıda Kodeksi Gıda Etiketleme ve Tüketici Bilgilendirme Yönetmeliği Hakkında Kılavuz (“Kılavuz”) yayımlandı. (Yönetmelik hakkında daha detaylı bilgiye MA Gazete’nin 40. Sayısı aracılığı ile ulaşabilirsiniz.)
Söz konusu kılavuz ile gıdaların tanıtımında ve sunumunda kullanılan ifadeler ile tüketicilerin doğru bilgilendirilmesinin sağlanması, kullanılan terim ve ifadelerin kullanım koşulları konusunda gıda işletmecilerine yardımcı olunması ve uygulamada birlik sağlanması hedeflenmektedir.
Kılavuz ile düzenlenen önemli noktalar aşağıdaki gibidir:
- Gıdalar, tüketiciyi yanıltmayacak şekilde ve satın alacak kişinin bilinçli bir seçim yapabilmesini sağlayacak biçimde etiketlenmeli ve tanımlanmalıdır.
- Bir etiketin veya tanımlamanın yanıltıcı olarak kabul edilip edilmeyeceği değerlendirilirken gıdanın etiketlenmesi, tanıtımı, sunumu ve reklamı bir bütün olarak ele alınmalıdır.
- Gıdanın üzerinde yer alan etiketler yanıltıcı olmamalı, söz konusu etiketlerde yer alan marka, gıdanın adı, ifade, terim ve görseller, gıdanın özellikle doğası, kimliği, özellikleri, bileşimi, miktarı, dayanıklılığı, menşe ülkesi ve üretim metodu açısından başka bir ürün grubunu çağrıştırmamalıdır.
- Bu doğrultuda, gıda etiketleri üzerinde kullanılacak ifadeler Kılavuz’da düzenlenmiştir. Etiket üzerinde kullanılmasına izin verilen ifadelerin eş anlamlılarının yanı sıra yabancı dillerdeki karşılıkları da kullanılabilecektir. Örneğin, bir gıda üzerinde “doğal” teriminin kullanılmasına izin verilmesi halinde, etiket üzerinde “natural”, “taze” terimine izin verilmesi halinde ise “fresh” sözcüğüne yer verilebilecektir.
- Gıdaların etiketleri üzerinde yer alan markaların yanıltıcı olmaması gerektiği düzenlenmiştir. Örneğin organik olmayan bir gıda için içerisinde “eco” ve/veya “biyo” ibaresi bulunan bir marka kullanılamayacaktır.
- Kılavuza göre, “doğal” terimi, tek bileşenden oluşan (katkı, aroma vb. dâhil hiçbir ilave bileşen içermeyen) fiziksel, enzimatik veya mikrobiyolojik işlemler dışında herhangi bir işleme tâbi tutulmamış, bitki, algler, mantar, hayvan, mikroorganizma veya mineral kaynaklı olan ve doğal yapısında önemli bir değişikliğe sebep olacak herhangi bir işlem uygulanmamış gıdaları tanımlamak için kullanılabilecektir.
- Bu doğrultuda, bir gıda ancak ve ancak yukarıdaki koşulları sağlıyorsa “Doğal bileşenlerden üretilmiştir”, “Doğal bileşenler kullanılmıştır” ifadeler kullanılabilecektir.
- Kılavuz’da gıdayı piyasaya arz eden gıda işletmecisinin, ithalatçının sorumlulukları ve mesafeli satışlardaki sorumlulukları düzenlenmiştir.
- Gıdanın adının, alerji veya intoleransa neden olan belirli maddelerin veya ürünlerin, gıdaların bileşenler listesinin, son tüketim tarihlerinin veya tavsiye edilen tüketim tarihlerinin, enerji ve besin öğelerinin etiketlerde ne şekilde belirtileceği, menşe bildirimi, Yönetmelik kapsamındaki gıdaların etiketlerindeki zorunlu bilgilendirmenin Türkçe olması gerektiği hususları da Kılavuz’da ayrıntılı olarak düzenlenmiştir.
Kılavuz’un tam metnine bu linkten ulaşabilirsiniz.
