5 Nisan 2013 tarihinde imzalanan Türkiye Cumhuriyeti Hükümetiyle Filistin Devleti Hükümeti Arasında Gümrük Konularında İşbirliği ve Karşılıklı İdari Yardım Anlaşması (“Anlaşma”)’nın onaylanması Bakanlar Kurulu’nca 6 Haziran 2016 tarihinde kararlaştırılmıştır. Anlaşma ile gümrük mevzuatına uyum seviyesinin artırılması ve gümrük mevzuatına karşı işlenen suçların önlenmesi amaçlanmaktadır.
Türkiye Hükümeti ile Filistin Hükümeti (“Taraflar”), gümrük mevzuatına karşı işlenen suçların, devletlerinin ekonomik, ticari, mali, sosyal ve kültürel çıkarlarına zarar verdiğini dikkate alarak işbu suçların önlenmesi, soruşturulması ve bu suçlarla mücadele edilmesi hususlarında birbirleriyle işbirliği yapma ve yardım sağlama amacıyla işbu Anlaşma’yı imzalamıştır.
İki taraflı karşılıklı yardımı teşvik eden ilgili uluslararası sözleşmelere ve Gümrük İşbirliği Konseyi’nin (Dünya Gümrük Örgütü) Tavsiyelerine de atıfta bulunulan Anlaşma’nın başlıca maddeleri aşağıdaki gibidir:
- Taraflardan birinin Gümrük İdaresi’nin talebi üzerine, diğer Tarafın Gümrük İdaresi gümrük mevzuatının uygulanmasını sağlayacak mevcut tüm bilgileri iletir.
- Taraflardan birinin Gümrük İdaresi’nin talebi üzerine, diğer Tarafın Gümrük İdaresi, gümrük ve sevkiyat belgelerinin örneklerini ve talepte bulunan Tarafın ülkesinde yürüklükte bulunan gümrük mevzuatına karşı suç teşkil eden/teşkil edebilecek olan faaliyetlerle ilgili bilgi sağlar.
- Talepte bulunulan Tarafın Gümrük İdaresi, talep edilen bilgiye sahip değilse bu bilgiyi elde etmek için gerekli adımları atar.
- Taraflardan birinin Gümrük İdaresi’nin talebi üzerine, diğer Tarafın Gümrük İdaresi (i) gümrük mevzuatına karşı suç işlediği bilinen/suç işlediğinden şüphelenilen kişiler, (ii) gümrük suçlarına konu olduğu bilinen veya konu olduğundan şüphelenilen eşya, ve (iii) gümrük suçu işlemede kullandığı bilinen/kullanıldığından şüphelenilen taşıma araçları üzerinde yetkisi ve mevcut kaynakları dahilinde kontrol sağlar.
- Gümrük İdareleri, gerekli görüldüğü durumlarda silah, füze, patlayıcı ve nükleer maddeler ve benzeri hassas eşyanın yasadışı ticaretine ilişkin bir Tarafın gümrük mevzuatına karşı suç teşkil eden/edebilecek olan her türlü faaliyet hakkında tüm bilgileri birbirine temin ederler. Bu bilgiler üçüncü ülkelere devredilemez.
- Taraflardan birinin Gümrük İdaresi’nin talebi üzerine, diğer Tarafın Gümrük İdaresi, talepte bulunan Tarafın ülkesinde yürürlükte bulunan gümrük mevzuatına karşı suç teşkil eden veya edebilecek olan faaliyetlerle ilgili soruşturma başlatabilir.
- Bu Anlaşma kapsamında alınan bilgi ve belgeler, idari soruşturmayla ilgili işlemlerle adli işlemler sırasında kullanılabilir ve bu Anlaşma’da belirtilen amaçlar dışında kullanılamaz.
- Talepte bulunulan Gümrük İdaresi, yardımın kendi devletin egemenliğini, güvenliğini veya diğer önemli çıkarlarını ihlal edeceği ya da ulusal mevzuatıyla uyumsuz olduğu kanaatine varması halinde talep edilen yardımı sağlamayı reddedebilir veya belirli şartlarla bağlı olarak sağlayabilir.
- Gümrük İdareleri, üzerinde karşılıklı mutabakata vardıkları programla gümrük memurlarının eğitimi ve gümrük konularında karşılıklı uzman değişimi gibi hususlarda birbirlerine teknik yardım sağlayabilir.
- Anlaşma süresiz olarak akdedilmiştir. Taraflardan her biri, diplomatik kanallarla yazılı bildirimde bulunmak suretiyle Anlaşma’yı feshedebilir.
İlgili Bakanlar Kurulu Kararı ve Anlaşma’nın tam metnine bu linkten ulaşabilirsiniz.