Anayasa Mahkemesi, Kamulaştırma İşlemleri Tamamlanmamış veya Kamulaştırmasız El Atma Durumlarında Alacaklara Uygulanacak Faiz Oranının Kanuni Faiz Olarak Belirlenmesinin Anayasa’ya Aykırı Olduğuna Karar Verdi

Anayasa Mahkemesi’nin (“Mahkeme”) 27.06.2024 tarihli 2024/4 Esas 2024/129 Karar sayılı kararı, 32747 sayılı 09.12.2024 tarihli Resmi Gazete’de yayımlandı.

Mahkeme, kamulaştırma işlemleri tamamlanmamış veya kamulaştırmasız el atma durumlarında alacaklara uygulanacak faiz oranının kanuni faiz olarak belirlenmesini, Anayasa’nın 46. maddesinde belirtilen kamu alacakları için öngörülen en yüksek faizin uygulanacağı hükmüne aykırı bulmuştur. Bu karar, bireylerin mülkiyet haklarına yönelik yapılan kısıtlamalarda müdahalenin ölçülü, adil ve Anayasal güvencelere uygun olması gerektiğini vurgulamakta olup, Kamulaştırma Kanunu’nun geçici 19. maddesinin iptal edilmesine yol açmıştır.

9 Aralık 2024 tarihli ve 32747 sayılı Resmî Gazete ile ilan edilen Anayasa Mahkemesi’nin 27 Haziran 2024 tarihli ve 2024/4 sayılı kararı’na (“Karar”) konu başvuruda 4/11/1983 tarihli ve 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’na 16/11/2022 tarihli ve 7421 sayılı Vergi Usul Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 7. maddesiyle eklenen geçici 19. maddenin Anayasa’nın 46. maddesine aykırılığı ileri sürülerek iptali talep edilmiştir.

2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nun geçici 19. maddesi kapsamında tazminatlara kamu alacakları için öngörülen en yüksek faiz oranı yerine 3095 sayılı Kanun’a göre kanuni faiz oranı uygulanacağı belirtilmiştir. Buna karşılık Anayasa’nın  46. maddesi, kamulaştırma işlemleri kapsamında ödenmesi gereken tazminatlar için “kamu alacakları için öngörülen en yüksek faiz oranının” uygulanmasını öngörmektedir.

Mahkeme, 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’na eklenen Geçici Madde 19 uyarınca kamulaştırmasız el atma durumlarında tazminatlara kamu alacakları için öngörülen en yüksek faiz oranı yerine kanuni faiz oranının uygulanmasının Anayasa’nın 46. maddesinde yer alan mülkiyet hakkı ile 13. maddesinde belirtilen sınırlamanın kanunilik ve ölçülülük ilkelerine uygun olması gerektiği hükmüne aykırı olduğunu tespit etmiştir. Mahkeme, bu düzenlemenin mal sahiplerinin ekonomik zararlarını tam olarak karşılamadığı ve mülkiyet hakkını ihlal ettiği gerekçesiyle, söz konusu maddenin birinci fıkrasının dördüncü cümlesini Anayasa’nın 13., 35. ve 46. maddelerine aykırı bularak oybirliğiyle almıştır oybirliğiyle iptal etmiştir.

Karar’ın tam metnine buradan ulaşabilirsiniz.