Türkiye’de yapay zekâ alanındaki düzenleme süreci; 2021–2025 Ulusal Yapay Zekâ Stratejisi ile temel hedefler ve yönetişim çerçevesi belirlenmiş, 2024–2025 Yapay Zekâ Eylem Planı ile bu çerçevenin uygulanmasına yönelik adımlar tanımlanmıştır.

Bu doğrultuda, 24 Haziran 2024 tarihinde yayımlanan ilk Yapay Zekâ Kanun Taslağı, yapay zekâ sistemlerine ilişkin birincil düzenleme alanlarını taslak seviyesinde ortaya koymuştur.

Sürecin bir sonraki aşamasında, yapay zekâ teknolojilerinin kullanımına ilişkin hükümler içeren 7 Kasım 2025 tarihli “Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun Teklifi” (“Teklif”) Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne sunulmuş ve yapay zekâya yönelik düzenlemelerin kanunlaştırılması amacıyla yasama gündemine taşınmıştır.

Teklif, yapay zekâya ilişkin tanımların, yükümlülüklerin ve denetim süreçlerinin mevcut mevzuata dâhil edilmesine yönelik hükümler içermektedir. Bu çerçevede, aşağıdaki kanunlarda değişiklik yapılması gündeme alınmaktadır:

  • 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi Hakkında Kanun (“5651 sayılı Kanun”)
  • 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu (“TCK”)
  • 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (“KVKK”)
  • 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu (“EHK”)
  • 7545 sayılı Siber Güvenlik Kanunu (“7545 sayılı Kanun”)

Teklif kapsamında öngörülen başlıca düzenlemeler aşağıda yer almaktadır:

  • 5651 sayılı Kanun kapsamında:
    • “Yapay zekâ sistemi” tanımının dahil edilmesi teklif edilmekte olup, insan müdahalesi olmaksızın veya sınırlı müdahaleyle çıktı üreten yazılım, model ve algoritmaların bu tanım altında değerlendirilmesi öngörülmektedir.
    • Yapay zekâ sistemlerinin ürettiği kişilik hakkı ihlali, kamu güvenliği riski veya deepfake içeriklerde erişimin engellenmesi ve içeriğin kaldırılması işlemlerinin 6 saat içinde uygulanması; bu yükümlülüğün içerik sağlayıcılar ile yapay zekâ geliştiricilerinin müşterek sorumluluğu altında yerine getirilmesi düzenlenmektedir.
    • Deepfake içeriklerin kullanıcıya “Yapay Zekâ Tarafından Üretilmiştir” ibaresiyle açık ve silinemez şekilde sunulması zorunlu tutulmakta; bu yükümlülüğe aykırılık hâlinde 500.000 TL–5.000.000 TL idari para cezası ve sistematik ihlallerde erişim engeli kararı uygulanması öngörülmektedir.
    • İçeriğin çıkarılması ve erişimin engellenmesi tedbirine konu olabilecek katalog suçların kapsamı genişletilmekte; hakaret, tehdit ve insanlığa karşı suçlar dâhil olmak üzere hükme eklenmektedir.
  • KVKK bakımından;
    • KVKK madde 12 altında düzenlenen veri güvenliği hükmüne yapay zekâya özgü eklenmesi öngörülen fıkra ile yapay zekâ sistemlerinde kullanılan veri setlerinin, (i) anonimlik, (ii) ayrımcılık yasağı ve (iii) meşruiyet ilkeleriyle uyumlu olması zorunlu tutulmaktadır. Bu kapsamın dışında kalan, özellikle ayrımcı nitelikteki veri setlerinin kullanımı, doğrudan “veri güvenliği ihlali” olarak tanımlanmaktadır.
  • 7545 sayılı Kanuna ilişkin olarak;
    • Hizmet sağlayıcılar bakımından yapay zekâ sistemlerine ilişkin yeni teknik ve idari yükümlülükler getirilmektedir:
      • Eğitim veri setlerinin şeffaf, izlenebilir ve denetlenebilir şekilde yönetilmesi,
      • Yanıltıcı veya manipülatif çıktıların önlenmesi için içerik doğrulama süreçlerinin oluşturulması,
      • Halüsinasyon riskini azaltan algoritmik kontrollerin uygulanması,
      • Yüksek risk kategorilerinde insan onayına dayanan denetim mekanizmalarının işletilmesi,
      • Düzenli siber güvenlik testleriyle sistem zafiyetlerinin tespit edilmesi.
    • Bu yükümlülüklerin ihlali hâlinde 5.000.000 TL’ye kadar idari para cezası uygulanmakta; kamu düzenini etkileyen ağır ihlallerde geçici faaliyet durdurma yaptırımı öngörülmektedir.
  • TCK bakımından;
    • Hakaret suçuna yönelik esasları düzenleyen TCK madde 125 kapsamına, bir yapay zekâ sistemini suç teşkil eden bir fiile yönlendiren kullanıcının fiilin faili olarak sorumlu tutulacağına ilişkin bir fıkra eklenmesi öngörülmektedir. Ayrıca, sistemin tasarımının veya eğitim sürecinin bu fiilin gerçekleşmesine elverişli olması hâlinde geliştirici hakkında hükmedilecek cezanın artırımlı olarak uygulanacağı düzenlenmektedir.
  • EHK kapsamında;
    • Bilgi Teknolojileri İletişim Kurumu’na, kamu düzenini veya seçim güvenliğini etkileyen yapay zekâ içeriklerine ilişkin olarak derhâl erişim engeli kararı verebilme yetkisi tanınmaktadır. Bu yükümlülüğe aykırılık hâlinde 10.000.000 TL’ye kadar idari para cezası uygulanabileceği nitelendirilmektedir.

Teklif metnine bu bağlantıdan ulaşabilirsiniz

Paylaş:

Linkedin'de paylaş Twitter'da paylaş Facebook'ta Paylaş E-postada paylaş Pay