Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından doğum veya evlat edinme hallerinde analık izni, analık izni sonrası ücretsiz izin ve çocuğun zorunlu ilkokul çağına kadar kısmi süreli çalışma yapılabilmesine ilişkin yakın zamanlı kanuni düzenlemelere uygun olarak (daha fazla bilgi için tıklayınız) bu değişikliklerin detaylarını ve uygulamaya ilişkin usul ve esasları düzenlemek amacıyla çıkarılan Analık İzni Veya Ücretsiz İzin Sonrası Yapılacak Kısmi Süreli Çalışmalar Hakkında Yönetmelik(“Yönetmelik”) 08 Kasım 2016 tarihli ve 29882 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Yönetmelik kapsamında, İş Kanunu’na paralel şekilde, kadın işçilerin doğumdan önce sekiz, doğumdan sonra sekiz hafta olmak üzere toplam on altı hafta süre için çalıştırılmamaları düzenlenmiştir. Aynı şekilde üç yaşını doldurmamış çocuğun evlat edinilmesi halinde de evlat edinen eşlerden birine çocuğun aileye fiilen teslim edildiği tarihten itibaren sekiz hafta analık izni kullandırılması öngörülmüştür.
Yönetmelik uyarınca ek olarak, doğum yapan veya üç yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinen işçiye istemesi halinde aşağıdaki sürelerle haftalık çalışma süresinin yarısı kadar ücretsiz izin verilir:
- birinci doğum için 60 gün,
- ikinci doğum için 120 gün,
- üçüncü doğum için ise 180 gün
Yönetmelik kısmı süreli çalışma taleplerini de düzenlemektedir. Bu doğrultuda, işçi analık izninin yahut analık izni sonrası ücretsiz iznin bitiminden itibaren çocuğun mecburi ilköğretim çağına dek herhangi bir zamanda kısmi süreli çalışma talebinde bulunabilecektir.
Ebeveynlerden birinin çalışmaması halinde, çalışan eş kısmi süreli çalışma talebinde bulunamaz. Ancak, ebeveynlerden birinin çalışma şartı aşağıdaki hallerde aranmaz:
- ebeveynlerden birinin sürekli bakım ve tedavi gerektiren bir hastalığı olması,
- çocuğun velayetinin mahkemece ebeveynlerden birine verilmesi halinde velayete sahip ebeveynin talepte bulunması,
- üç yaşını doldurmamış bir çocuğun münferiden evlat edinilmesi
Kısmi süreli çalışma taleplerinde kural olarak işverenin uygun bulma şartı aranmaz. Ancak aşağıdaki hallerde yalnızca işverenin uygun bulması halinde kısmı süreli çalışma yapılabilir.
- özel sağlık kuruluşlarında tam zamanlı çalışması mevzuatça öngörülenlerce yerine getirilen işlerde,
- nitelikleri dolayısıyla sürekli birbiri ardına işçi çalıştırılarak yürütülen sanayi işlerinde,
- nitelikleri dolayısıyla bir yıldan az süren mevsimlik, kampanya veya taahhüt işlerinde,
- nitelikleri dolayısıyla iş süresinin haftanın çalışma günlerine bölünmesi suretiyle yürütülmesine uygun olmayan işlerde
Yönetmelik’in tam metnine bu linkten ulaşabilirsiniz.
