Anayasa Mahkemesi, İcra Mahkemesi tarafından ihalenin feshi davasının reddedilmesi sonucunda ihale bedelinin %10’u oranında para cezasına hükmedilmesinin, Anayasa’nın 36. maddesi ile güvence altına alınan adil yargılanma hakkı kapsamında mahkemeye erişim hakkını ihlal ettiğine hükmetti. Uygulanan para cezası miktarının başvurucuya olağanın ötesinde bir külfet yüklediğine ve bu durumun başvurucunun mahkemeye erişim hakkına yapılan müdahaleyi ölçüsüz kıldığına karar verildi.
Başvurucu,
- İhalenin açık arttırma ilanında belirtilen saatte yapılmadığını,
- İhaleye katılan bir kısım ihale katılımcısından teminat alınmadığını,
- Taşınmazın aile taşınmazı niteliğinde olduğunu,
- Kıymet takdiri raporunun kendisine tebliğ edilmediğini,
- Taşınmazın satışının hukuka aykırı olduğunu
ileri sürerek ihalenin feshini talep etmiştir.
İcra Mahkemesi ise yapılan ihalede bir usulsüzlük bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar vererek ihale bedelinin %10’u oranında para cezasının başvurucudan alınarak Hazineye irat olarak kaydına karar vermiştir. Başvurucunun temyiz ve karar düzeltme talebinin reddi sonucu hüküm kesinleşmiş ve başvurucu 4 Aralık 2015 tarihinde Anayasa Mahkemesi’ne başvurmuştur.
Anayasa Mahkemesi, başvurucunun mahkemeye erişim hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddialarının aşağıdaki nedenlere dayanarak kabul edilebilir olduğuna oy birliği ile karar vermiştir:
- İhalenin feshi davasının reddi halinde, davayı açan kişi aleyhine ihale bedelinin %10’u oranında para cezasına hükmedilmesi, gereksiz davaların açılmasının önlenmesinde gerekli bir araç değildir.
- Uygulanan para cezasının tutarının ve başvurucunun bu tutarı ödeme gücünün göz önünde bulundurulması gerekmektedir.
- Uygulanan para cezası başvurucuya önemli bir ekonomik külfet yükleyebilir ve başvurucunun ekonomik anlamda dara düşmesine yol açabilir.
- Alacaklının haklarının korunmasındaki yarar ile başvurucunun ihalenin feshini talep etmesi arasında adil bir menfaat dengesi kurulmamıştır.
- Yargılama sonucunda maddi külfet doğuracak şekilde para cezası uygulanması nedeniyle mahkemeye erişim hakkına yönelik müdahale ölçüsüzdür.
22 Kasım 2018 tarih ve 2015/18872 başvuru sayılı Anayasa Mahkemesi kararının tam metnine bu linkten ulaşabilirsiniz.
