Tarım ve Orman Bakanlığı (“Bakanlık”) tarafından hazırlanan, 16 Mart 2024 tarihli ve 32491 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Kapalı Ortamda Bitkisel Üretim Kayıt Sistemi Yönetmeliği (“Yönetmelik”) yayım tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Bu Yönetmelik ile ortam koşulları kısmen ya da tamamen kontrol edilebilir kapalı bitkisel üretim alanlarının kayıt altına alınması amacıyla Kapalı Ortamda Bitkisel Üretim Kayıt Sisteminin (“Sistem”) kullanılması, güncellenmesi ve geliştirilmesi ile ilgili kayıt işlemlerinin izlenmesi ve raporlanmasında görev alacak birimlerin belirlenmesi, görevlerin tanımlanması, bu alanlarda tarımsal faaliyette bulunan üretici kayıtlarının yapılması ve bu alandaki düzenlemelere ilişkin usul ve esaslar düzenlenmiştir.
Kapalı Ortamda Bitkisel Üretim Kayıt Sistemi’nin kullanılması, güncellenmesi ve geliştirilmesi ile ilgili kayıt işlemlerinin izlenmesi ve raporlanması uygulamalarının, Bakanlığın merkez ve taşra teşkilatı, il/ilçe tahkim komisyonları, il/ilçe keşif komisyonları ve il/ilçe tespit komisyonları tarafından yürütüleceği belirtilmiştir.
Yönetmelik’te, sisteme kaydolacak üreticilerden istenecek bilgi ve belgeler sıralanmıştır. Sisteme kayıtlı üreticilerden özlük bilgileri, kapalı ortamda bitkisel üretim işletmesinin yer aldığı alan bilgileri veya yapısal bilgilerinden en az birinin değiştiği durumlarda, birinci fıkrada belirtilen bilgi ve belgelerin yeniden isteneceği de ayrıca düzenlenmiştir.
Yönetmelik’e göre, başvuru sahibinden, farklı köy veya mahallelerde bulunan her bir kapalı ortamda bitkisel üretim işletmesi için ayrı ayrı Yönetmelik’le yayımlanan örneğe uygun Üretici Kayıt Formu istenecektir. Alçak tünellerin aynı ya da bitişik parsellerde bulunması durumunda, tamamı bir ünite kabul edilerek tümü için Yönetmelik’te yer verilen örneğe uygun tek Üretici Kayıt Formu talep edilecektir.
Üreticilerin sisteme başvuru usulü Yönetmelik kapsamında düzenlenmiştir. Yönetmelik’e göre, üretim yüzey alanı toplamda en az 100 metrekare kapalı ortamda bitkisel üretim işletmesine sahip üreticiler Sistem kaydı için başvuru yapacaktır. Üreticiler, sisteme kayıtlarını yaptırmak veya güncellemek üzere, şahsen veya noterce düzenlenmiş vekâletnameyle vekilleri vasıtasıyla başvuru yapacaktır. Vesayet altındaki kişiler vasileri aracılığı ile başvurabilirler. Vesayet altındaki kişiler için mahkeme kararının onaylı suretinin ibraz edilmesi gerekecektir.
Sistem’e kayıt, güncelleme ve kontrol işlemleri Yönetmelik kapsamında ayrıntılı şekilde düzenlenmiştir.
Yönetmelik’in 6. Maddesinde belirtilen şartları sağlayamayan üreticiler ile 31 Ağustos 1956 tarihli ve 6831 sayılı Orman Kanunu, 25 Şubat 1998 tarihli ve 4342 sayılı Mera Kanunu ve 26 Ocak 1939 tarihli ve 3573 sayılı Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması Hakkında Kanun kapsamında olan taşınmaz mallar üstünde kurulan kapalı ortamda bitkisel üretim işletmeleri sisteme kaydedilmeyecektir.
Sistem kapsamında görev alacak kişilerin sorumlulukları da Yönetmelik kapsamında düzenlenmiştir. Sistem sorumlusu, sistem yöneticisi, il sistem sorumlusu, veri giriş görevlisi, Coğrafi Bilgi Sitemi yöneticisi, il/ilçe tespit komisyonları, il/ilçe keşif komisyonları, il/ilçe tahkim komisyonlarının görev ve sorumlulukları ile il/ilçe müdürlüklerinin görevlerine ayrıntılarıyla yer verilmiştir.
Yönetmelik’te, yararlanma hakkının kapsamı da açıklanmıştır. Üreticinin ve kapalı ortamda bitkisel üretim işletme bilgilerinin sisteme kayıtlı olması, kapalı ortamda bitkisel üretim faaliyetinin belirlenmesine yönelik olacaktır. Bu kayıtlar hiçbir şekilde mülkiyet tespitinde esas alınmayacak ve mülkiyet hakkı doğurmayacaktır.
Yönetmelik’in uygulanması sırasında, Bakanlık bünyesindeki elektronik ortam verilerinden ve ihtiyaç hâlinde diğer kurum ve kuruluşların veri tabanlarındaki elektronik verilerden yararlanabilecek ve Yönetmelik hükümlerinin uygulanması sonucunda, Sistem veri tabanında bulunan veriler Bakanlıkça oluşturulacak diğer bilgi sistemlerine entegre edilebilecektir.
Sistem Yöneticisi tarafından verilen şifrenin paylaşılmasının yasak olduğu belirtilmiş, paylaşan kişilerin doğacak zararların tazmininden sorumlu olduğuna hükmedilmiştir.
Sistem’e ilişkin yazılımı en geç 31 Temmuz 2025 tarihine kadar faaliyette olacaktır. Geçiş sürecinde yazılım tekniği açısından Örtüaltı Kayıt Sistemi’ne kaydedilemeyen ancak, bu Yönetmelik’e uygun olduğu yerinde tespit edilen kapalı ortamda bitkisel üretim ünitesi için il/ilçe müdürlüğü tarafından Geçici Kayıt Belgesi düzenlenecektir ve bu belge düzenlendiği takvim yılının sonuna kadar geçerli olacaktır.
Yönetmelik’in tam metnine bu bağlantıdan erişebilirsiniz.
