Türkiye Cumhuriyeti Kalkınma Bakanlığı Yüksek Planlama Kurulu’nun (“Yüksek Planlama Kurulu”) 18 Haziran 2015 tarihli kararı uyarınca, fikri mülkiyet haklarına ilişkin üç Strateji Belgesi ve Eylem Planı yayımlandı. Üç yıllık program ve hedefleri içeren Planların ana konusunu, fikri haklar, coğrafi işaretler ve biyoteknoloji oluşturmaktadır.
Ulusal Fikri Haklar Strateji Belgesi ve Eylem Planı
Geniş içeriği göz önünde bulundurulduğunda, bu Plan’ın Türkiye’de fikri mülkiyet haklarının mevcut durumuna ilişkin bir genel bakış olduğunu söylemek mümkündür. Temel olarak mevcut mevzuat ve süregelen uygulamanın geliştirilmesi, yargı, gümrük ve kolluk kuvvetleri arasında işbirliğinin güçlendirilmesi ve toplumsal farkındalığın yükseltilmesi fikirleri üzerine Fikri ve Sınai Mülkiyet Hakları Koordinasyon Kurulu tarafından şekillendirilen işbu plan kapsamında aynı zamanda fikri mülkiyet haklarının ticarileştirilmesine yönelik çalışmalar da hedeflenmektedir.
Plan kapsamında yer alan kısa vadeli eylemlerden en önemlisi, sınai mülkiyet haklarına ilişkin yasa taslağının 2015 yılı sonunda yasalaştırılacak olmasıdır. Aşağıda yer verilen başlıca değişikliklerin de üç yıl içerisinde yürürlüğe girmesi öngörülmektedir:
- Fikri Mülkiyet Hakları Akademisi ve Fikir ve Sanat Eserleri Veri Tabanı’nın kurulması
- İhtisas mahkemelerinin sayısının arttırılması
- Alternatif uyuşmazlık çözüm yolları ve arabuluculuğun teşviki
- Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nda değişiklik öngören yasanın yürürlüğe girmesi
Uygulamadaki sorunların azaltılması adına meslek birliklerinin tek bir çatı altında toplanması planlandığından bu hususta gerekli altyapı çalışmaları başlatılacağı da listelenen eylemler arasında yer almaktadır.
Buna ek olarak, eğitim ve toplumsal farkındalığa ilişkin eylem sayısındaki olumlu durum ayrıca dikkat çekmektedir. Örneğin, bilhassa üniversiteler ve diğer eğitim kurumları başta olmak üzere kamu kurumlarında eğitim programları organize edilecektir.
Biyoteknoloji Strateji ve Eylem Planı
İşbu plan sağlık biyoteknolojisi, tarımsal biyoteknoloji ve endüstriyel biyoteknoloji olarak tespit edilen alanlardaki güçlü ve zayıf yönler ile fırsat ve tehditlerin kapsamlı analizine dayanmaktadır. Bu plan kapsamında gerekli hukuki düzenlemelerin oluşturulması ve üç alanda sağlanacak teknik altyapı ile üretim kapasitesinin geliştirilmesi hedeflenmekte olup fikri mülkiyet haklarının korunmasına dair etkin bir politika oluşturmak da önemli bir husus olarak gerçekleştirilmesi öngörülen eylemlerin arasında yer almaktadır. Bu plan uyarınca, biyoteknolojik kaçakçılığa ilişkin yasal düzenlemeler ve Biyogüvenlik Kanunu’nda güncellemelerin yapılması da gündemdedir.
Ulusal Coğrafi İşaret Strateji Belgesi ve Eylem Planı
Tüketicinin korunması ve kırsal kalkınmanın gün geçtikçe artan önemi üzerine coğrafi işaretlere ilişkin ayrı bir planın oluşturulmasına ihtiyaç duyulmuş olup işbu Plan kapsamındaki temel hedefler, farkındalığın arttırılması, mevzuat ve uygulamanın geliştirilmesi, kurumlar arası işbirliğinin gelişimi, etkin denetim sistemi ve pazarlama stratejilerinin yükseltilmesi olarak belirlenmektedir. Öte yandan Lizbon Anlaşması’nın incelemeye alınması ve katılımın değerlendirilmesi de Plan kapsamında öngörülen önemli hususlardandır.
Ayrıntılı bilgi ve Planların Türkçe metnine aşağıda yer alan linklerden ulaşmak mümkündür;