Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu (“Kurum”) hakkında usul ve esaslar belirlendi. Bunlar arasında, personelin uyacağı mesleki ve etik ilkeler ile birlikte, cinsiyet, ırk, renk dil, din, inanç, mezhep, felsefi ve siyasi düşünce, etnik köken, varlık, doğum, medeni hal, sağlık durumu, engellilik veya yaş sebebiyle yapılan ayrımcılık iddiaları ile Kurum’a yapılacak başvurular için usuli gereklilikler bulunmaktadır.
Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Kanununun Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik (“Yönetmelik”) 24 Kasım 2017 tarihli ve 30250 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmış olup aynı tarihte yürürlüğe girmiştir.
Yönetmelik ile getirilen başlıca düzenlemeleri aşağıdaki şekilde özetlemek mümkündür;
- Ayrımcılık yasağının ihlal edildiği durumlarda, ihlalden sorumlu olanlar hakkında 1.000 TL’den 15.000 TL’ye kadar idari para cezası uygulanacaktır. Verilen idari para cezası en geç bir ay içinde ödenecektir. İdari para cezasının bir defaya mahsus olmak üzere uyarı cezasına dönüştürülmesi mümkündür. İhlalin tekrarı halinde idari para cezası %50 arttırılarak uygulanacaktır.
- İnceleme ve araştırma devam ederken başvuru konusu hakkında dava açılması halinde karar verilmesine yer olmadığına karar verilir.
- Dava açma süresi içinde Kurum’a yapılan başvurular işlemeye başlamış dava açma süresini durduracaktır.
- Kurum tarafından aşağıdaki kararlardan birinin verilmesi halinde, durmuş olan dava açma süresi kararın ilgiliye tebliğinden itibaren kaldığı yerden işlemeye başlar:
- İncelenemezlik
- Gerekçeli kabul edilmezlik
- Ret
- Uzlaşma
- Karar verilmesine yer olmadığı kararları
- Başvurunun Kurum tarafından yerinde görülerek kabul edilmesi ve ihlal kararı verilmesi hâlinde; ilgili mercii Kurumun kararı üzerine 30 içinde herhangi bir işlem tesis etmez veya eylemde bulunmaz ise durmuş olan dava açma süresi kaldığı yerden işlemeye başlar.
- Başkan, kurul üyeleri ile kurum personelinin;
- (3628 sayılı Mal Bildiriminde Bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanunu uyarınca) Mal bildiriminde bulunma yükümlülüğü bulunmaktadır.
- Görevleri ile ilgili iş, hizmet veya menfaat ilişkisi olan gerçek ve tüzel kişilerden hediye almaları yasaklanmıştır.
- Kuruma başvurular, elden, posta, elektronik posta veya faks yoluyla gönderilebilecek veya Kurum tarafından oluşturulan elektronik sistem üzerinden gerçekleştirilebilecektir. Başvuru aynı zamanda illerde valilikler, ilçelerde ise kaymakamlıklar kanalıyla da yapılabilecektir.
- İstisnai durumlar dışında başvurular Türkçe yapılacaktır ve başvuru konusuna ilişkin her türlü belge başvuruya eklenecektir.
- Başvurularda, vesayet ya da koruma altında olanlar ve çocuklar ile (talep üzerine) mağdur veya mağdurların kimlik bilgileri gizli tutulacaktır.
- Kurum tarafından belirlenecek yerlerde insan hakları ve ayrımcılıkla mücadele eğitimi verilecektir.
Yönetmelik ayrıca bilirkişilerin nitelikleri ve çalışma koşulları, komisyon ve dairelerin çalışma esasları ile birlikte ulusal inceleme mekanizması tarafından yapılan incelemeler hakkında düzenlemeler getirmektedir.
Yönetmelik’in tam metnine bu linkten ulaşabilirsiniz.