Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından hazırlanan Finansal Tüketicilerden Alınacak Ücretlere İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ (“Tebliğ”) 7 Mart 2020 tarihli ve 31061 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Tebliğ; bankalar, tüketici kredisi veren finansal kuruluşlar ve kart çıkaran kuruluşlar tarafından finansal tüketiciye sunulan ürün veya hizmetlere ilişkin olarak faiz veya kâr payı dışında alınacak her türlü ücret, komisyon ve masraf türleri ile bunlara ilişkin usul ve esasları düzenlemektedir.

Tebliğ, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un (“Kanun”) 4. maddesinin 3. fıkrasına dayanılarak hazırlanmış olup tüketicinin tanımında da Kanun’a atıfta bulunmuştur. Tebliğ kapsamında,

  • Finansal tüketici: Kuruluşlarca kendisine ürün veya hizmet sunulan tüketici
  • Kuruluşlar: Bankalar, tüketici kredisi veren finansal kuruluşlar ve kart çıkaran kuruluşlar

olarak tanımlanmıştır.

Tebliğ’e göre finansal tüketiciler ile kuruluşlar arasında düzenlenecek sözleşmeler kapsamında ücret alınabilecek her bir ürün veya hizmet için, finansal tüketicinin onayının alınması gerekmektedir. Sözleşmede ücreti belirlenmiş olan ürün ve hizmetler haricinde bir ürün veya hizmetin kuruluşlar tarafından ücret karşılığı verilebilmesi için işlemin gerçekleştirildiği alanın yapısına uygun bir şekilde, finansal tüketiciye işlem öncesinde ücrete ilişkin bilgi verilmesi ve finansal tüketicinin onayının alınması gerekmektedir.

Finansal tüketiciler ile yapılacak sözleşmeler kapsamında sunulacak ürün veya hizmetlerin ücret tarifesini ve bilgi verilmesi gereken diğer hususları göstermek amacıyla, Tebliğ’de belirtilen bilgileri içermesi gereken bir bilgilendirme formu hazırlanması zorunludur. Bilgilendirme formunun sözleşmenin ayrılmaz bir parçası olduğu düzenlenmiştir. Sigorta sözleşmelerinin ise ürün ve hizmetlere ilişkin sözleşmelerden ayrı bir sözleşme olarak düzenlenmesi gerekmektedir.

Kuruluşların ücretlendirebileceği ürün ve hizmetler, Tebliğ’in ekinde liste olarak sunulmuştur. Tebliğ’de veya ekte yer alan liste dışında herhangi bir ürün veya hizmet için herhangi bir ücretlendirme yapılamayacağı düzenlenmiş olup ancak üçüncü kişilere yapılan ödemelerin finansal tüketicilere yansıtılabileceği belirtilmiştir. Bu listede yer almayan bir ürün veya hizmetin ücretlendirilebilmesi için ilgili kuruluş tarafından Merkez Bankası’ndan izin alınması gerekmektedir.Ürün veya hizmetlere ilişkin getirilen düzenlemeler aşağıdaki şekilde özetlenebilir:

  • Finansal tüketicilere kullandırılacak kredilere ilişkin olarak kredi tahsis ücreti dışında herhangi bir ücret alınamayacağı, bu ücretin kullandırılan kredi anaparasının binde beşini geçemeyeceği belirtilmiştir.
  • Kart çıkaran kuruluşlara, yıllık üyelik ücreti ve benzeri ücret tahsil etmedikleri kredi kartı sunma yükümlülüğü getirilmiştir. Bu yükümlülük kapsamında finansal tüketicilerin başvurusunun reddedilmesi hâlinde yıllık ücreti bulunmayan kredi kartı tahsis edilmeyecektir. Ancak, finansal tüketiciler yıllık ücreti bulunan kredi kartını yıllık ücreti bulunmayan kredi kartı ile değiştirme talebinde bulunabileceklerdir.
  • Finansal tüketici, hesabının bulunduğu kuruluşta kendi hesabına para yatırması ya da hesabın bulunduğu şubeden üçüncü bir kişi tarafından hesabına para yatırılması işlemleri için herhangi bir ücret ödemeyecektir.
  • Elektronik Fon Transfer (EFT) işlemlerine ücret sınır getirilmiştir.
  • Finansal tüketici tarafından yapılan bir hata nedeniyle iade edilmesi gereken EFT durumunda, Merkez Bankası’na ödenen tutar dışında başka bir ücret alınamayacaktır.
  • Mevduat ve katılım fonlarına ilişkin olarak ise, bu hesapların açılış işlemlerinde dahil olunan operasyonel süreçler ve hesapların işletimi, hesapların işletime hazır bulundurulması, saklama hizmeti verilmesi ve bilgi işlem sistemi yatırımları kapsamında, finansal tüketiciden ücret alınmayacağı düzenlenmiştir.

7 Mart 2020 tarih ve 31061 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tebliğ’in tam metnine bu bağlantıdan ulaşabilirsiniz.