11 Ağustos 2023 tarihli 32276 sayılı Resmi Gazete ile Mali Suçları Araştırma Kurulu Genel Tebliği’nde (Sıra No: 19) Değişiklik Yapılmasına İlişkin Tebliğ (Sıra No: 24) yayımlandı. Böylelikle, müşteri kimliğinin doğrulanması amacıyla kullanılacak uzaktan kimlik tespiti yöntemlerine ilişkin usul ve esasları düzenleyen Mali Suçları Araştırma Kurulu Genel Tebliği Sıra No: 19’da değişiklik yapılarak; bankaların tüzel kişileri de uzaktan kimlik tespiti yapabilmesine olanak tanındı.
Bankalarca Kullanılacak Uzaktan Kimlik Tespiti Yöntemlerine ve Elektronik Ortamda Sözleşme İlişkisinin Kurulmasına İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik (“Değişiklik Yönetmeliği”) 1 Haziran 2023 yürürlüğe girmek üzere, 25 Mayıs 2023 tarihli ve 21201 sayılı Resmi Gazete ’de yayımlanmıştı. Değişiklik Yönetmeliği’ne ilişkin hazırlanmış MAG’a buradan ulaşabilirsiniz. Yapılan değişikliklerin devamı olarak da Mali Suçları Araştırma Kurulu Genel Tebliği’nde (Sıra No: 19) Değişiklik Yapılmasına İlişkin Tebliğ (Sıra No: 24) (“Değişiklik Tebliği”) ile de 30 Nisan 2021 tarihli ve 31470 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Mali Suçları Araştırma Kurulu Genel Tebliği Sıra No: 19’da (“Tebliğ”) uzaktan kimlik tespiti süreçlerinde bazı önemli düzenlemeler getirildi.
Değişiklik Tebliği ile getirilen önemli hususlar aşağıdaki şekilde sıralanabilecektir:
- Tebliğ’de “Tanımlar” başlıklı Madde 3 uyarınca, müşteri “Uzaktan kimlik tespiti gerçekleştirilecek Türk uyruklu gerçek kişiyi veya gerçek kişi taciri” tanımlamaktayken; Değişiklik Tebliği ile “gerçek kişiyi, gerçek kişi taciri veya ticaret siciline kayıtlı tüzel kişiyi” eklemesi yapılarak müşteri tanımının sınırları genişletildi. Böylelikle, Mali Suçları Araştırma Kurulu (“MASAK”) kapsamında bankaların gerçek kişi ve gerçek kişi tacirin yanı sıra tüzel kişi müşterileri için de uzaktan kimlik tespiti yapılabilmesi mümkün kılındı.
- Yine Değişiklik Tebliği’nde tanımlar maddesi içerisine “güvenlik unsurları” ve “yakın alan iletişimi” açıklamaları eklendi.
- Güvenlik unsurları, kimlik belgesinde yer alan ve beyaz ışık altında görsel olarak ayırt edilebilen güvenlik ögeleri olan giyoş, gökkuşağı baskı, optik değişken mürekkep, gizli görüntü, hologram ve mikro yazı ile fotoğraf ve imzadan oluşan görsel güvenlik unsurlarını karşılamaktadır.
- Yakın alan iletişimi ise elektronik cihazların güvenilir, temassız işlem yapabilmesini ve sayısal içeriğe ve/veya elektronik cihazlara erişimini mümkün kılan, veri okuma ve yazmakta kullanılan kısa menzilli kablosuz teknolojiyi tanımlamaktadır.
- Değişiklik Tebliğ ile “Uzaktan Kimlik Tespitine İlişkin Genel Esaslar” başlıklı Madde 4’te:
- Uzaktan kimlik tespitinde sürecin; çevrimiçi, kesintisiz, görüntülü ve gerçek zamanlı olarak yürütülmesi ve uzaktan kimlik tespiti sürecinin tamamı, sürecin tüm adımlarını içerecek ve denetlenebilir olmasını sağlayacak şekilde kayıt altına alınması ve saklanması gerekliliği düzenlendi,
- Uzaktan kimlik tespiti sürecinin kısmen veya tamamen dış hizmet alımı ile gerçekleştirilmesi durumunda, hizmet alınacak kuruluşların TS EN ISO/IEC 27001 Bilgi Güvenliği Yönetim Sistemi sertifikası sahibi olmaları zorunluluğu getirildi,
- Uzaktan kimlik tespitinde kullanılacak yapay zeka temelli uygulamalarda temel alınacak hususlara ilişkin detaylı açıklamalar eklendi.
- Uzaktan kimlik tespitine ilişkin genel esaslar maddesinin devamında ise “gerçek kişilerde uzaktan kimlik tespitine ilişkin genel esaslar” ve “ticaret siciline kayıtlı tüzel kişilerde uzaktan kimlik tespitine ilişkin genel esaslar” ayrımı yapılarak gerçek kişi ve tüzel kişiler için uzaktan kimlik tespiti süreçlerindeki uygulanacak esaslar ayrı olarak detaylı bir şekilde ele alındı.
- Gerçek kişi veya gerçek kişi tacirin uzaktan kimlik tespiti ile alınması gereken bilgileri internet siteleri, internet şubeleri veya mobil uygulamalar gibi kanallar üzerinden elektronik ortamda doldurulan formlar kullanılarak da gönderilebilecektir. Teyit işleminde kimlik kartı kullanılmalı ve kimlik tespiti kapsamında alınan adres ve kimlik bilgileri ayrıca İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü kimlik paylaşım sistemi veri tabanı üzerinden sorgulanarak teyit edilmelidir. Kimlik tespiti yapacak kişi ve kimlik belgesinin doğruluğunu sağlamak için tedbirler alarak kimlik belgesinin doğruluğunu kontrol etmeli, kişinin canlılığını belirlemeli ve kimlik belgesi ile kişi arasındaki uyumu doğrulamalıdır. Ayrıca, kimlik belgesinin doğruluğunu teyit etmek için yakın alan iletişimi veya biyometrik karşılaştırma gibi teknikler kullanılmalı ve kimlik tespiti işlemi için özgün tek kullanımlık şifreler gönderilmeli ve bu şifrelerin doğrulanmasıyla cep telefonu numarası da teyit edilmelidir.
- Tüzel kişilerin uzaktan kimlik tespiti ile alınması gereken bilgileri internet siteleri, internet şubeleri veya mobil uygulamalar gibi kanallar üzerinden elektronik ortamda doldurulan formlar kullanılarak da gönderilebilecektir. Tüzel kişiye ilişkin bilgilerden tüzel kişiliğin unvanı, ticaret sicil numarası, faaliyet konusu ve adresi, Merkezi Sicil Kayıt Sistemi (MERSİS) ile Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi, vergi kimlik numarası ise Gelir İdaresi Başkanlığının veri tabanındaki güncel bilgiler üzerinden doğrulanmalıdır. Tüzel kişiyi temsile yetkili kişinin hâlihazırda aynı yükümlünün müşterisi olması halinde, temsilcisi olduğu tüzel kişiye ilişkin sürekli iş ilişkisi tesis etmeye yönelik talebini, kullanımına açık olan internet şubesi ya da mobil uygulama üzerinden yapabilecektir. Bu süreçte, temsil yetkisine sahip kişi tarafından sunulan imza sirkülerinin üzerindeki bilgiler fotoğraf veya ekran görüntüleri ile belgelenmeli, imza sirkülerindeki imza örneği kişinin kimlik belgesi veya MERSİS kaydındaki imza ile karşılaştırılmalıdır. Ayrıca, imza sirkülerinin mevcudiyeti, üzerindeki tarih ve yevmiye numarasıyla teyit edilmelidir.
Değişiklik Tebliğ’ine bu linkten ulaşabilirsiniz.
