Reklam Kurulu’nun 13.12.2022 tarihli ve 328 sayılı toplantısında ilke kararı olarak kabul edilen “Çevreye Yönelik Beyanlar İçeren Reklamlar Hakkında Kılavuz” (“Kılavuz”) yayımlanarak Kurul Kararı ile aynı günde yürürlüğe girmiştir.
Kılavuz, ticari reklam ve ticari uygulamalarda yer verilen çevreye ilişkin beyan ve görsellerin ilgili mevzuata uyumlu olmaları konusunda reklamcılık ile ilgili tüm kişi, kurum ve kuruluşlara yol göstermek amacıyla 6502 sayılı Tüketici Korunması Hakkında Kanun’a ve Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği’ne dayanılarak hazırlanmıştır.
Kılavuz’da öne çıkan düzenlemeler aşağıdaki gibidir:
- Madde 5 ile temel ilkeler aşağıdaki şekilde belirlenmiştir:
- Reklamlarda, çevresel işaret, sembol ve onaylar tüketicileri aldatıcı bir şekilde kullanılamaz.
- Reklamlarda “yeşil”, “sürdürülebilir”, “eko”, “doğa dostu”, “çevre dostu”, “sıfır atık”, “geri dönüştürülebilir”, “çevre açısından güvenli”, “enerji açısından verimli”, “geri dönüştürülebilir”, “karbon nötr”, “yenilenebilir”, “yeşil enerji” gibi genel nitelikteki kavramlar açıklama yapılmadan ya da tüketiciler nezdinde belirsizliğe neden olacak şekilde kullanılamaz.
- Reklam veren, mevzuat gereği uyması gereken yasal süreçler ve sağlaması gereken standartlara veya hâlihazırda kullanılmayan uygulamalara ilişkin çevresel beyanları, rakiplerinden farklı ya da üstün olduğu algısı oluşturacak biçimde kullanamaz.
- Reklamlarda yer verilen çevresel beyanların o mal veya hizmetin hangi bölüm veya sürece ilişkin olduğu açıkça belirtilmelidir.
- Mal veya hizmetlerin gelecekte hedeflenen çevresel etkilerine ilişkin beyanların, yalnızca kamuya açık ve doğrulanabilir bir strateji belgesinde yer verilmesi halinde reklamlarda kullanılabileceği düzenlenmiştir.
- Bir malın geri dönüştürülebilirliğine yönelik beyanların, malın ambalajı da dahil olmak üzere ürünün tamamıyla mı yoksa bir kısmıyla mı ilgili olduğu, biyolojik olarak bozunma veya kompostlama sürecinin hangi koşullarda geçerli olduğu ya da bu sürecin yaygın olarak kullanılmayan özel ekipman veya işlemler gerektirip gerektirmediği konusunda tüketiciler açıkça bilgilendirilmelidir.
- Reklamlarda yer verilen karşılaştırma niteliğindeki çevresel beyanlarda, yapılan karşılaştırmanın içeriğinin açıkça belirtilmesi gerekmektedir.
- Reklamlarda yer verilen çevre etiketi logosuna ilişkin hususların ilgili mevzuata uygun olmalıdır.
- Reklamlarda bir mala, ambalajına ya da bir hizmete ilişkin olarak belirtilen sertifika ve onayların ulusal yetkili kurum ve kuruluşlardan alınan belgeler ile doğrulanmış olması gerekmektedir. Ayrıca, bu belgelendirmelerin ne tür çevresel etkilere ilişkin olduğu ve nasıl faydalara atıfta bulunduğuna dair açıklayıcı bilgilere reklamın yayınlandığı alanda, açılır ekranda ya da bir internet sitesine yönlendirmek suretiyle yer verilmesi gereklidir.
- Tüketiciler, reklamlarda yer verilen beyan ve görseller ile bir malın bozunabilirliğine, geri dönüştürülebilirliğine, içerdiği geri dönüştürülmüş içeriğe, yenilenebilir enerji kullanımına ve geri kazanılmış suya ilişkin hususlarda doğrudan veya dolaylı olarak yanıltılmamalıdır.
- Reklam verenler, reklam ajansları ve mecra kuruluşlarının, bu Kılavuz maddelerine uyum konusunda ayrı ayrı sorumlu olduğu düzenlenmiştir. Mevzuata uygun olmayan reklamların daha sonra düzeltilmesi yahut telafi edilmesi, reklam verenin tespit edilen aykırılığa yönelik sorumluluğunu ortadan kaldırmayacaktır.
Kılavuz’un tam metnine bu bağlantıdan ulaşabilirsiniz.
