24 Şubat 2017 tarihi itibarıyla 3218 sayılı Serbest Bölgeler Kanunu’nda esaslı değişiklikler gerçekleştirilmiştir. Bu çerçevede özellikle (i) serbest bölge ilan edilen yerlerde ihtiyaç duyulacak arazi ve tesislerin acele kamulaştırılabilmesinin ve kamulaştırma bedelleri ile kamulaştırma işlemlerinin gerektirdiği diğer giderlerin, kamulaştırma talebinde bulunan işletici tarafından karşılanmasının Bakanlar Kurulu tarafından kararlaştırılabileceğine ilişkin, (ii) devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerde bulunan bina ve tesislerin kiralanabileceğine ilişkin, (iii) serbest bölgelerde üretilen ürünlerin FOB bedelinin en az %85’ini yurt dışına ihraç eden mükelleflerin istihdam ettikleri personele ödedikleri ücretlerin vergilendirilmesi usulüne ilişkin düzenlemeler dikkat çekmektedir.
Bu kapsamda 24 Şubat 2017 tarih ve 29989 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Serbest Bölgeler Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (“Değişiklik Kanunu”) uyarınca 3218 sayılı Serbest Bölgeler Kanunu’nda (“Kanun”) yapılan esaslı değişiklikler aşağıdaki gibidir:
- Bakanlar Kurulu serbest bölge ilan edilen yerlerde ihtiyaç duyulacak arazi ve tesislerin acele kamulaştırılmasını kararlaştırabilir. Arazi ve tesislerin kamulaştırılmasında kamulaştırma bedelleri ile kamulaştırma işlemlerinin gerektirdiği diğer giderlerin, kamulaştırma talebinde bulunan işletici tarafından karşılanması yine Bakanlar Kurulu’nca kararlaştırılabilir.
- Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerler ile bunlar üzerinde bulunan bina ve tesislerin kiralanabileceği veya aynı süre ile kullanma izni verilebileceği öngörülmüştür.
- Kanun kapsamındaki tüm işletici ve kullanıcıların değil, sadece Kanun kapsamında kazançları gelir veya kurumlar vergisinden istisna tutulan kullanıcılar ve işleticilerin, yatırım ve üretim safhalarında Bakanlar Kurulu’nca belirlenecek vergi dışı teşviklerden yararlandırılmasına karar verilmiştir. Bununla birlikte, Kanun kapsamında kazançları gelir veya kurumlar vergisinden istisna tutulmayan kullanıcıların, yatırım ve işletme safhalarında Kanun kapsamında yararlanılmayan vergi ve vergi dışı teşviklerden ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde yararlandırılması öngörülmüştür.
- İşletme sözleşmesinin sona ermesinden önce, işletici tarafından işletme sözleşmesinde belirtilen taahhütlerin yerine getirilmiş olması ve Ekonomi Bakanlığı’nın geleceğe yönelik yatırım taleplerinin kabul edilmesi halinde; mevcut sözleşmelerdeki hükümler yeniden düzenlenmek suretiyle, sözleşme süresinin Ekonomi Bakanlığı’nca belirlenen süreler itibarıyla uzatılabileceğini öngörülmüştür.
- Serbest Bölgeler, Yurtdışı Yatırım ve Hizmetler Genel Müdürlüğü tarafından yurtdışında kurulması planlanan serbest bölgeler, özel bölgeler, dış ticaret merkezleri ve lojistik merkezlerin yurt dışında kurulacağı ülkeleri belirlemeye Bakanlar Kurulu’nun yetkili olduğu ve bu bölgelerin, Türkiye’de yerleşik bir şirket eliyle kurulmasına ve işletilmesine Bakanlar Kurulu’nca izin verileceği kararlaştırılmıştır.
- Serbest bölgelerde üretim faaliyetinde bulunan mükelleflerin bu bölgelerde imal ettikleri ürünlerin satışından elde ettikleri kazançların yanı sıra serbest bölgelerde, bakım, onarım, montaj, demontaj, elleçleme, ayrıştırma, ambalajlama, etiketleme, test etme, depolama hizmeti alanlarında faaliyette bulunan ve hizmetin tamamını Türkiye’de yerleşmiş olmayan kişilerle, işyeri, kanuni ve iş merkezi yurt dışında bulunanlara veren hizmet işletmelerinin, söz konusu hizmetlere konu malların serbest bölgelerden Türkiye’ye herhangi bir şekilde girişi olmaksızın yabancı bir ülkeye gönderilmesi şartıyla bu hizmetlerden elde ettikleri kazançlarının da gelir veya kurumlar vergisinden müstesna olmasına karar verilmiştir.
- Serbest bölgelerde üretilen ürünlerin FOB bedelinin en az %85’ini yurtdışına ihraç eden mükelleflerin istihdam ettikleri personele ödedikleri ücretler gelir vergisinden müstesna idi. Bundan böyle söz konusu mükelleflerin istihdam ettikleri personele ödedikleri ücretler üzerinden asgari geçim indirimi uygulandıktan sonra hesaplanan gelir vergisi, verilecek muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk eden vergiden indirilmek suretiyle terkin edilecektir.
Bu linke tıklayarak Değişiklik Kanunu’nun tam metnine ulaşabilirsiniz.