Yatırım Kuruluşlarının Kuruluş ve Faaliyet Esasları Hakkında Tebliğ III-39.1’de (“Tebliğ”) Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (III-39.1.a) (“Değişiklik Tebliği”), Sermaye Piyasası Kurulu (“Kurul”) tarafından 14 Ocak 2016 tarihli ve 29593 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmış ve yayım tarihi itibarıyla yürürlüğe girmiştir. Değişiklik Tebliği ile yatırım hizmetleri ve faaliyetleri ile yan hizmetleri sunacak yatırım kuruluşlarının faaliyetlerine ilişkin ilke ve esaslarda çeşitli değişiklikler yapılmıştır.
Değişiklik Tebliği uyarınca Tebliğ’de yapılan önemli değişiklikler aşağıdaki gibidir:
- Yatırım kuruluşlarınca açılması zorunlu olan internet sitesinde asgari olarak yer verilmesi gereken bilgilere aşağıdaki bilgiler eklemiştir:
- Olağanüstü piyasa koşullarının oluşması halinde buna ilişkin açıklamalar,
- Hangi kuruluşların fiyat sağlayıcı olduğu ve nerede yerleşik olduğu, bu kuruluşlarla doğrudan veya dolaylı olarak pay sahipliği ilişkisi olup olmadığına ilişkin açıklamalar,
- Reddedilen emirlerin tüm emirlere oranı,
- Kurul’un yatırım hizmetleri ve faaliyetlerine ilişkin düzenlemeleri uyarınca her bir varlık için oluşturulan fiyat ve fark serisinde tespit edilen sapmalar,
- Müşteri şikâyeti sayısı ve söz konusu şikâyetlerin müşteri sayısına göre oranı.
- Aracı kurumlar, kaldıraçlı işlemlerle ilgili olarak karda ve zararda müşteri hesaplarının oransal dağılımını bir sonraki dönem dağılımı ilan edilene kadar muhafaza etmekle yükümlü kılınmıştır. Ayrıca kaldıraçlı işlemlerle ilgili olarak karda ve zararda müşteri hesaplarının oransal dağılımına dair, üçer aylık dönemlerde internet sitesinde yapılacak duyurunun, işlemlerin gerçekleştirildiği ana sayfada yer alması ve “Zarar Olasılığınız” şeklinde isimlendirilmesi zorunlu tutulmuştur.
- Yatırım kuruluşlarının yanı sıra aracı kurumların da ne şekilde müşteri sınıflandırması yapması gerektiği açıklığa kavuşturulmuştur. Aracı kurumlar müşterileri için, işlem türleri ve sermaye piyasası araçları bazında müşterilerin mali durumu, risk düzeyleri ile teminat durumları dikkate alınarak müşterilere işlem yapma ve/veya pozisyon açma limitleri tahsis eder ve bu limitler çerçevesinde müşterileri gruplandırılabilir.
- Aracı kurumlar tarafından kaldıraçlı işlemlere ilişkin olarak her türlü yazılı basın, internet, telefon, radyo, televizyon, sinema gibi iletişim kanalları ile açık hava, basılı materyal gibi her türlü yazılı, görsel ve elektronik iletişim araç ve ortamları ile yapılacak yayın, ilan, reklam ve duyuruda Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği’nde belirtilen esaslara uygun olarak ve Tebliğ’de belirtilen döneme ilişkin, aracı kurumların kârda ve zararda olan müşteri hesaplarının oransal dağılımına yer verilmesi zorunlu hâle getirilmiştir.
- Aracı kurumlar tarafından kaldıraçlı işlemlere ilişkin olarak yapılacak her türlü yayın, ilan, duyuru ve reklamlarda aşağıdaki hususlara yer verilemeyecektir:
- Müşterinin her durumda kazanç elde edeceğine veya hiçbir durumda zarar edilmeyeceğine yönelik ifadeler,
- Belirli meslek grupları veya üniversite öğrencileri, ev hanımları gibi toplumun çeşitli kesimleri kullanılmak suretiyle veya genel olarak müşterilerin ek gelir veya kazanç sağlayacağına ya da mevcut gelirlerini artıracağına yönelik ifadeler,
- İşlemlerin garantili veya güvenli olarak veya Kurulun ya da diğer sermaye piyasası kurumlarının güvencesi veya teminatı kapsamında gerçekleştirildiğine ilişkin ifadeler,
- İşlemlerin risk taşımadığı, herhangi bir bilgi gerektirmediği veya kısa süreli bir eğitimle işlemler hakkında bilgi sahibi olunabileceğine ve yatırım yapılabileceğine yönelik ifadeler,
- Herhangi bir istatistiki veya somut veriye dayanılmaksızın ilgili aracı kurumu öne çıkaracak şekilde haksız rekabet doğuracak ifadeler,
- Müşterilerin dini, kültürel veya sosyal içerikli hassasiyetlerine yönelik kullanılan ifadeler,
- Belirli bir kur veya parite hedefleri,
- Yanlış veya yanıltıcı izlenim uyandıracak şekilde kişi veya subjeler.
- Aracı kurumların dışarıdan hizmet alamayacağı konular arasına Sermaye Piyasası Kanunu’nda tanımlı yan hizmetlerin sunulması ve bunların pazarlanmasına yönelik faaliyetler de eklenmiştir. Diğer yandan, kurum içi günlük işleyişin sürdürülmesi için gerekli her türlü teknik ekipman, demirbaş, yazılım veya donanımın temini, bakımı, onarımı ve güncelleme hizmetleri, müşteri bilgilerinin gizliliğinin korunması şartıyla arşiv hizmetleri ile bunlara benzer diğer hizmetlerin Tebliğ kapsamda olmadığı hususu eklenmiştir.
- Aracı kurumlarca dışarıdan hizmet alımına ilişkin Kurul’a yapılması zorunlu olan bildirimin, hizmetin alınmasından önce değil hizmet alınmaya başlama tarihini takip eden 10 iş günü içinde yapılması zorunlu tutulmuştur.
- Aracı kurumların yapamayacağı iş ve işlemlere müşterilerin işlemleri nedeniyle ortaya çıkan zararların telafi edilmesi, işlem yapması veya belirli bir gruba dâhil edilmesi amacıyla müşterilere kaynak sağlanması da eklenmiştir.
Değişiklik Tebliği’nin tam metnine bu linkten ulaşabilirsiniz.
