7186 sayılı Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun (“Torba Kanun”) madde 2 ile 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’na geçici madde 90 (“Geçici Madde 90”) eklendi. Bazı Varlıkların Ekonomiye Kazandırılması Hakkında Genel Tebliğ (“Tebliğ”) ile ise Geçici Madde 90’ın hükümlerinin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar belirlendi.
Geçici Madde 90 ile düzenlenen bazı önemli hususlar aşağıdaki gibidir:
- Yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları gibi varlıklarını, 19 Temmuz 2019 tarihinden 31 Aralık 2019 tarihine kadar Türkiye’deki banka veya aracı kuruma kendileri ya da yetkili kılınmış vekilleri veya kanuni temsilcileri aracılığıyla bildiren gerçek ve tüzel kişiler, söz konusu varlıkları serbestçe tasarruf edebilirler. Bu kapsamda, varlıkların bildirimden itibaren üç ay içerisinde Türkiye’ye getirilmesi şartıyla, söz konusu varlıklara yurt dışında hangi tarih itibariyle sahip olunduğunun önemi bulunmamaktadır. Ek olarak, Tebliğ madde 4/4 uyarınca, yurt dışında bulunan ancak söz konusu kapsamda olmayan varlıkların, örneğin, taşınmazların, 31 Aralık 2019 tarihine kadar bu varlıklara dönüştürülmesi şartı ile Geçici Madde 90 hükümlerinden yararlanılabilir.
- Tebliğ madde 3 uyarınca, bildirimde bulunulduktan sonra aynı ay içerisinde, hataların düzeltilmesi ya da bildirilen varlıkların azaltılması veya artırılması istenirse, ilk bildirim düzeltilebilir. Bildirimden sonraki aylarda, hataların düzeltilmesi ya da bildirilen varlıkların azaltılması amacıyla önceki bildirim düzeltilebilir; ancak, varlıkların artırılması isteniyorsa, bunun ek bir bildirim ile yapılması gerekmektedir. Düzeltme kapsamı haricindeki tüm bildirimler ise yeni bir bildirim olarak kabul edilmektedir.
- Bildirimi takiben, banka ve aracı kurumlar, kendilerine bildirilen varlıklara ilişkin olarak %1 oranında hesapladıkları vergiyi, bildirimi izleyen ayın 15. günü akşamına kadar vergi sorumlusu sıfatıyla bir beyanname ile vergi dairesine beyan eder ve aynı sürede öderler.
- Söz konusu varlıklar, yurt dışında bulunan banka veya finansal kurumlardan kullanılan ve 19 Temmuz 2019 tarihi itibarıyla kanuni defterlerde kayıtlı olan kredilerin en geç 31 Aralık 2019 tarihine kadar kapatılmasında kullanılabilir. Bu takdirde, defter kayıtlarından düşülmesi kaydıyla, borcun ödenmesinde kullanılan varlıklar için Türkiye’ye getirilme şartı aranmaksızın bu düzenlemeden yararlanılır. Bu düzenlemeden yararlanan kişilerin, yurt dışında bulunan banka veya finansal kurumlardan söz konusu kredilerin kapatıldığına ilişkin belgeleri bildirimlerine eklemeleri gerekmektedir.
- 19 Temmuz 2019 tarihi itibarıyla kanuni defterlerde kayıtlı olan sermaye avanslarının, yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının bu tarihten önce Türkiye’ye getirilmek suretiyle karşılanmış olması hâlinde, söz konusu avansların defter kayıtlarından düşülmesi kaydıyla bu düzenleme hükümlerinden yararlanılır.
- Tebliğ madde 4 uyarınca, Geçici Madde 90 çerçevesinde, Türkiye’ye getirilmekten maksat; para, döviz, altın, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının fiziki olarak Türkiye’ye getirilmesi veya bu varlıkların Türkiye’deki banka veya aracı kurumlarda açılacak bir hesaba transfer edilmesidir. Bu kapsamda, söz konusu varlıkların Türkiye’deki banka veya aracı kurumlarda mevcut ya da yeni açılan bir hesaba transfer edilmesi durumunda, banka dekontu veya aracı kurum işlem sonuç formları, varlıkların Türkiye’ye getirilmiş olduğunun tevsikinde kullanılabilecektir. Fiziki olarak Türkiye’ye getirilmesi veya aracı kurumlarda açılacak bir hesaba transfer edilmesi mümkün olmayan menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının aracı kurumlara bildirilmesi Türkiye’ye getirme şartını yerine getirmektedir.
- Gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerince sahip olunan ve Türkiye’de bulunan ancak kanuni defter kayıtlarında yer almayan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile taşınmazlar, 31 Aralık 2019 tarihi de dâhil olmak üzere, bu tarihe kadar vergi dairelerine beyan edilir. Beyan edilen varlıklar, 31 Aralık 2019 tarihine kadar, dönem kazancının tespitinde dikkate alınmaksızın kanuni defterlere kaydedilebilir. Bu sayede, söz konusu varlıklar vergiye tabi kazancın ve dağıtılabilir kazancın tespitinde dikkate alınmaksızın işletmeden çekilebilir.
- Bu suretle beyan edilen taşınmazların ayni sermaye olarak konulmak suretiyle işletme kayıtlarına alınması hâlinde, sermaye artırım kararının beyan tarihi itibarıyla alınmış olması ve söz konusu kararın beyan tarihini izleyen 10. ayın sonuna kadar ticaret siciline tescil edilmesi kaydıyla, Geçici Madde 90 hükümlerinden faydalanılabilir. Beyan edilen bu varlıkların değeri üzerinden %1 oranında vergi tarh edilir ve bu vergi, tarhiyatın yapıldığı ayı izleyen ayın sonuna kadar ödenir.
- 213 sayılı Vergi Usul Kanunu uyarınca defter tutan ve varlıklarını bu Geçici Madde 90 kapsamında Türkiye’ye getiren mükellefler ile varlıklarını kanuni defterlerine kaydeden gelir veya kurumlar vergisi mükellefleri, bu varlıkları, dönem kazancının tespitinde dikkate almaksızın işletmelerine dâhil edebilirler ve işletmelerinden çekebilirler.
- Geçici Madde 90 kapsamında ödenen vergi gider yazılamaz ve başka bir vergiden mahsup edilemez. Türkiye’ye getirilen veya kanuni defterlere kaydedilen varlıkların elden çıkarılmasından doğan zararlar, gelir veya kurumlar vergisi uygulaması bakımından gider veya indirim olarak kabul edilemez.
- Geçici Madde 90 kapsamında bildirilen veya beyan edilen varlıklar nedeniyle hiçbir suretle vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılmaz.
- Geçici Madde 90 hükümlerinden yararlanılabilmesi için, beyan edilen tutarlara ilişkin olarak tarh edilen verginin zamanında ödenmesi ve bildirilen varlıkların, bildirimin yapıldığı tarihten itibaren üç ay içinde Türkiye’ye getirilmesi veya Türkiye’deki banka ya da aracı kurumlarda açılacak bir hesaba transfer edilmesi şarttır.
- Cumhurbaşkanı, Geçici Madde 90’da yer alan süreleri altı aya kadar uzatabilir.
- Hazine ve Maliye Bakanlığı, Geçici Madde 90 kapsamına giren varlıkların Türkiye’ye getirilmesi, bildirim ve beyanı ile işletmeye dâhil edilmelerine ilişkin hususları, bildirim veya beyana esas değerlerin tespiti, bildirim ve beyanların şekli, içeriği ve ekleri ile yapılacağı yeri, Geçici Madde 90’ın uygulanmasında kullanılacak bilgi ve belgeler ile uygulamaya ilişkin usul ve esasları belirleyebilir.
19 Temmuz 2019 tarih ve 30836 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan, Geçici Madde 90’ın tam metnini içeren 7186 sayılı Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’a bu linkten, 2 Ağustos 2019 tarih ve 30850 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tebliğ’e ise bu linkten ulaşabilirsiniz.