Kamu ve hazine taşınmazları ile özel mülkiyete konu taşınmazlarda büyük ölçekli yenilenebilir enerji kaynak alanları (“YEKA”) oluşturularak yenilenebilir enerji kaynaklarının etkin ve verimli kullanılması, bu alanların yatırımcılara tahsisiyle yatırımların hızlı bir şekilde gerçekleştirilmesi ve yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı elektrik enerjisi üretim tesislerinde kullanılan ileri teknoloji içeren aksamın yurt içinde üretilmesi ya da yurt içinden temin edilmesinin sağlanması amaçlarına yönelik olarak hazırlanan Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanları Yönetmeliği (“Yönetmelik”), 9 Ekim 2016 tarihli ve 29852 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
YEKA’lar ile ilgili düzenlemeler öncelikle 5346 sayılı Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanun kapsamında 2005 yılında yer bulmuş, ancak bu kanun kapsamında YEKA uygulaması yapılamamıştır. Mart 2016 tarihinde Elektrik Piyasası Kanunu’nda yapılan tadiller ile YEKA’lar konusunda daha detaylı bir hukuki altyapı oluşturulmuştur. Bu kapsamda çıkarılan Yönetmelik, YEKA’ların işletilmesine ve bu alanlarda yapılacak yatırımlara, lisans süreçlerine dair detaylı düzenlemeler getirmektedir.
“YEKA” Alanlarının Belirlenmesi ve Başvurular
YEKA’lar, Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü tarafından yapılacak çalışmalar ile kurum tarafından veya YEKA Amaçlı Bağlantı Kapasite Tahsisi Yarışması düzenlenmek suretiyle üçüncü kişilere geliştirme hakkı verilmesi yoluyla olmak üzere iki farklı şekilde geliştirilebilir.
Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü’nün üçüncü kişilere yarışma yoluyla geliştirme hakkı tanıması halinde:
- Bakanlık tarafından ilan edilen bağlantı bölgeleri ve bağlantı kapasiteleri için kaynak türü bazında YEKA amaçlı bağlantı kapasite tahsisi yarışması açılır.
- Başvuru sahipleri, ilan edilen bağlantı bölgesi ve bağlantı kapasitesinin tamamı için şartnameye uygun olarak mali tekliflerini sunar.
- Yarışma, Bakanlık tarafından belirlenip ilan edilen kilovatsaat başına elektrik enerjisi alım tavan fiyatı üzerinden eksiltme usulüne göre yapılır ve en düşük fiyatı veren kazanır ve YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesini imzalar.
- Yarışmayı kazanan başvuru sahibi, bağlantı bölgeleri içerisinde kalacak şekilde ve bağlantı kapasitesinin tamamına göre ilgili mevzuatı kapsamında belirleyecekleri kullanılabilir santral sahalarını, şartnamede belirtilen bilgi ve belgelerle birlikte 90 (doksan) takvim günü içinde Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü’ne önerir.
- Tahsis edilen bağlantı bölgesi ve bağlantı kapasitesi için santral sahalarının tamamlanması ve uygun bulunması ile bu kullanılabilir santral sahaları Resmî Gazete’de YEKA olarak ilan edilir.
- Alan seçimi, gerekli etüt ve izinler, yarışmayı kazanan tüzel kişi tarafından YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesi ve şartname koşulları içerisinde tamamlanır.
Yerli Ürün Üretimi veya Kullanımı Koşulu
Yönetmelik kapsamında yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı elektrik enerjisi üretim faaliyetinde bulunmak için; ihtiyaçlara göre şartnamede yer alan şartları haiz ve belirtilen aksamı yurt içinde imal edecek ve/veya yerli malı kullanmayı taahhüt eden tüzel kişiler başvuruda bulunabilirler. Belirli bir YEKA kapsamında kullanılması gerekecek yerli ürün türleri ilgili şartnamede belirlenir ve başvuru sahibi ilgili mevzuat kapsamında edineceği Yerli Malı Belgesi ile bu hususu belgeler.
Lisans Koşulları
YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesi imzalanan tüzel kişinin YEKA’da elektrik enerjisi üretim faaliyetinde bulunabilmesi için önlisans ve üretim lisansı alması zorunludur.
Başvuru sahibi, önlisans ve lisans kapsamında ilgili mevzuatta tamamlaması gereken yükümlülüklere ek olarak, yerli ürün kullanımı veya üretimi ile ilgili olarak YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesi’nde öngörülen yükümlülüklerini de tamamlar. Buna göre, eğer yerli kaynak üretimi yapılması taahhüt edilmiş ise, bu kapsamda kurulacak fabrikanın işletmeye alındığına dair belgeler de önlisans süresi içinde Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü’ne sunulur.
Elektrik Enerjisi Satışı
YEKA’larda üretilen elektrik enerjisi, Şartnamede belirtilen süre boyunca ve YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesinde yer alan fiyat üzerinden, Yenilenebilir Enerji Kaynaklarını Destekleme Mekanizması (YEKDEM) kapsamında değerlendirilir.
YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesinde belirlenen alım süresi sonunda üretim lisansı kapsamında piyasa faaliyetinde bulunulur.
YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesi kapsamında kurulacak elektrik enerjisi üretim tesisleri için ayrıca 5346 sayılı Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanun kapsamında yerli ürün desteği uygulanmaz.
Yönetmelik’in tam metnine bu linkten ulaşabilirsiniz.
